Tiểu sử Đức Cha Eugène Marie Joseph Allys – Đấng Sáng Lập Dòng Thánh Tâm Huế

Đức cha Eugène Marie Joseph Allys (tên Việt Nam là Lý) sinh ngày 12-2-1852 tại giáo xứ Paimpont, giáo phận Rennes, nước Pháp.

• Thụ phong Linh mục ngày 10-10-1875 tại Đại chủng viện Thừa Sai Paris (MEP) lúc 23 tuổi.
• Ngày 16-12-1875 lên đường sang truyền giáo tại Giáo phận Bắc Đàng Trong (Huế – Việt Nam). Đến Huế được đặt làm Tuyên uý Viện Dục Anh ở Kim Long.
• Từ năm 1877-1880 làm giám đốc Đại chủng viện Thợ Đúc và đốc công xây dựng Đại chủng viện Kim Long – Huế.
• Năm1880 phó xứ Dương Sơn. 11-1881 chánh xứ Dương Sơn.
• Năm 1885 được đặt làm Tuyên uý quân đội Pháp tại Huế.
• Từ cuối năm 1885 đến 1908 làm quản xứ Phủ Cam kiêm hạt trưởng hạt Bên Thuỷ.
• Có công xây dựng nhà thờ Phủ Cam và khánh thành ngày 27-8-1902. Nhà thờ này tồn tại cho đến năm 1960.
• Ngày 30-1-1908 Đức Thánh Cha Piô thứ X ký sắc lệnh vinh thăng cha Allys Lý lên làm Giám mục, hiệu toà Phacuse.
• Ngày 24-5-1908 thụ phong giám mục tại nhà thờ Phủ Cam. Là vị giám mục Tông tòa thứ 5 của giáo phận Huế kể từ khi giáo phận được biệt lập năm 1850. Sau khi làm giám mục, ngài di chuyển Toà giám mục từ Kim Long về Phủ Cam và nâng giáo xứ Phủ Cam thành giáo xứ chính tòa.
• Mời các dòng: Camêlô, Xitô Phước Sơn, Lasan và Chúa Cứu Thế đến phục vụ tại Huế.
• Năm 1920 sáng lập dòng Con Đức Mẹ Vô Nhiễm.
• Ngày 14-4-1921 vua Khải Định trao tặng “Kim Khánh”, một huy chương ngoại hạng đặc biệt của triều đình dành cho những nhân vật cao cấp.
• 14-7-1921 ông Pierre Pasquier, toàn quyền chính phủ Pháp tại Việt Nam, đã trao tặng Huy chương Chevalier de la Légion d’honneur (Bắc Đẩu Bội Tinh) của Pháp cho ngài.
• Năm 1924, giao cho cha nghĩa tử Giuse Trần Văn Trang thành lập dòng Mến Thánh Giá Cải Cánh, nay gọi là dòng Con Đức Mẹ Đi Viếng.
• Năm 1924, gửi 2 người Việt Nam đầu tiên là Thầy Phêrô Ngô Đình Thục và Thầy Phêrô Nguyễn Văn Lành sang học tại Đại học Truyền Giáo Rôma.
• Năm 1925 sáng lập dòng Sư huynh Giáo giảng viên Thánh Tâm Chúa Giêsu và giao cho cha nghĩa tử Đaminh Hồ Ngọc Cẩn xây dựng và làm Bề trên tiên khởi.
• 10-10-1925 nhân dịp Kim Khánh Linh Mục của ngài, ngài được Triều đình Việt Nam phong “Đại Quan của Triều Đình” và nhận tước vị “Phụ Tá Ngai Giáo Hoàng” (Assistant au Trône) do Toà Thánh trao tặng.
• Năm 1927 cho xuất bản Nguyệt san linh mục “Sacerdos Indosinensis”, một tờ báo trao đổi liên lạc và phổ biến các tài liệu tôn giáo, và là cơ quan ngôn luận của hàng giáo sĩ Việt Nam và của Đông Dương.
• Năm 1931 về nghỉ hưu vì mắt bị mù loà.
• Từ trần ngày 23-4-1936, hưởng thọ 84 tuổi.
• An táng tại Phủ Cam, đến năm 1986 cải táng về Nghĩa trang Thiên Thai, Huế.