Bi kịch của Gioan Tẩy Giả hay của Hêrôđê?

Phập! Nhát đao giơ lên và hạ xuống với tốc độ nhanh không tưởng đã giết chết một mạng người. Âm thanh của nhát đao ấy vang lên trong ngục thất tối tăm, nơi chỉ có kẻ đang bị tống giam và tên thị vệ. Một người thi hành lệnh vua, một người nghe theo tiếng Chúa.

Câu chuyện mặc dầu có âm hưởng bi ai của Gioan Tẩy Giả mà chúng ta được lắng nghe trong trình thuật Tin mừng Maccô ( Mc 6, 17-29) trong ngày lễ nhớ thánh nhân bị trảm quyết hôm nay lại là một câu chuyện không buồn. Không buồn là bởi dù cho đầu của ngài đã được đặt trên mâm, thân xác của ngài đã nằm xõng xoài trên mặt đất chan chứa máu thì linh hồn ấy vẫn bất tử bay về thiên quốc hưởng phần phúc của mình. Không buồn là vì qua cái chết ấy, chúng ta có một vị ngôn sứ trung tín và dũng cảm, không ngần ngại lên tiếng ngay cả khi vị vua đứng đầu đất nước làm việc sai trái, lạm dụng quyền bính để làm những việc trái với luân thường đạo lý.

Bi kịch của Gioan Tẩy Giả hay của vua Hêrôđê? Đó là suy tư có lẽ không phải của một người nhưng là của rất nhiều người khi suy gẫm về đoạn tin mừng này. Hình ảnh sống động có đôi chút gì đó mâu thuẫn về quyền lực và đức tin được Maccô kể lại. Nhà vua nghe Gioan nói thì thích và cũng muốn bênh vực ông nhưng ông lại bị sự sợ hãi danh tiếng với lời hứa không suy nghĩ. Đường đường là một vị vua mà con đất nước như chiếc bánh gato, vì một điệu vũ mà sẵn sẵng cho đi cả nửa đất nước, cho đi một nửa quyền lực của mình. Nếu xét về phương diện chính trị thì đây là một quyết định lớn cần phải có sự họp bàn và đồng thuận của cả một bộ máy lãnh đạo. Nhưng không, với nhà vua nhu nhược này thì quyết định ấy nhẹ tênh chỉ sau một điệu vũ. Và thế là bi kịch đang tiến gần đến với vận mệnh sinh tồn của linh hồn vua.

Cái chết của Gioan Tẩy Giả nếu xét về kết cấu câu chuyện thì được kể như là một bi kịch đau buồn vì bị chết oan, nhưng xét về ý tưởng siêu nhiên thì đó lại là bản hùng ca tuyệt vời. Còn với Hêrôđê, tưởng chừng quyết định của ông là oai phong, rất phong độ, không mất mặt với quan binh nhưng lại là khúc bi kịch cho phận người đã tự để mình nằm trong vòng tay sự dữ. Cái chết của Gioan Tẩy Giả mang lại niềm hạnh phúc trường tồn và làm rấy lên niềm hy vọng cũng như khát khao sống sự thật của nhân loại. Quyết định của nhà vua mang lại danh dự hão cho ông, mang lại niềm vui cho mẹ con bà Herodia nhưng lại là cửa ngõ đẩy họ vào biển lửa tội tình.

Đứng trước bi kịch của hai phận người, chúng ta nhận ra nhiều bài học quý giá. Cho dù phải bỏ cả mạng sống, bỏ cả con đường với biết bao ước mơ và hoài bão cho công cuộc Nước Chúa nhưng Gioan đã giữ được sự trung thành, can đảm chết cho sự thật, cho lẽ công bình. Soi chiếu vào cuộc đời của mỗi Kito hữu, nhất là với những người đang trên hành trình bước theo Chúa, mỗi người cần hiểu rằng khi đối diện với mọi hiểm nguy, khi phải đối diện với những cơn cám dỗ phải luôn biết cẩn trọng giữ mình. Lời thề son sắt không thể chỉ dừng lại trên bản tuyên khấn hay trong giây phút mừng vui sốt sắng giữa muôn vàn tiếng vỗ tay chúc mừng của mọi người. Trên hết, lời thề hứa ấy phải được gắn kết với từng ngày sống của tu sĩ, phải được “lên đường” theo sứ vụ trước mọi nghịch cảnh vẫn không nao núng.

Với niềm tin yêu và sự hy vọng, chúng con tha thiết xin Chúa ban cho từng người chúng con ơn an hòa hiệp nhất, biết sống chân thật với Chúa, với tha nhân và với chính mình. Xin cho chúng con biết cảm hưởng tình yêu Chúa qua bí tích thánh thể mỗi ngày, để chúng con hăng say chu toàn trách vụ và can đảm làm chứng cho Chúa giữa trần đời hôm nay.

Angelo Tran