Đức Thánh Cha Lêô: Lời chứng tá cho tình huynh đệ nhân loại

Anh chị em thân mến, bình an của Chúa ở cùng anh chị em!

Xin chào mừng và cảm ơn sự hiện diện của anh chị em nơi đây. Anh chị em đã đến từ nhiều nơi trên thế giới để tham dự Cuộc Gặp Gỡ Thế Giới lần thứ ba về Tình Huynh Đệ Nhân Loại, do Đền Thờ Thánh Phêrô, Quỹ Fratelli Tutti, Hiệp hội Be Human, và Quỹ Saint Peter for Humanity đồng tổ chức.

Thế giới hôm nay đang chìm trong chia rẽ và xung đột, vì thế sự hiện diện của anh chị em nơi đây càng trở nên quan trọng hơn, như một lời mạnh mẽ và can đảm nói “không” với chiến tranh, và “có” với hòa bình cùng tình huynh đệ. Đức Thánh Cha Phanxicô đã dạy: chiến tranh không bao giờ là con đường chính đáng để giải quyết xung đột. “Dám đối diện trực tiếp với xung đột, để giải quyết nó và biến nó thành một mắt xích trong tiến trình mới” (Evangelii Gaudium, 227) – đó mới chính là con đường khôn ngoan, con đường của những người mạnh mẽ. Sự hiện diện của anh chị em là một chứng từ cho sự khôn ngoan ấy, là nhịp cầu nối liền các nền văn hóa và tôn giáo, là sức mạnh âm thầm giúp chúng ta nhận ra nhau là anh chị em, bất chấp những khác biệt.

Theo Kinh Thánh, ngay từ mối quan hệ huynh đệ đầu tiên giữa Cain và Aben, đã xảy ra mâu thuẫn bi thảm. Tuy nhiên, tội ác đầu tiên ấy không có nghĩa là “từ xưa đến nay vẫn thế”. Bạo lực của Cain, dù đã lan tràn và dai dẳng, cũng không bao giờ có thể được chấp nhận như “chuyện bình thường”. Trái lại, chuẩn mực được mạc khải qua câu hỏi của Thiên Chúa dành cho kẻ có tội: “Em ngươi ở đâu?” (St 4,9). Chính câu hỏi ấy là ơn gọi, là luật và thước đo của công lý. Thiên Chúa không báo thù Cain thay cho Aben, nhưng Ngài đặt ra một câu hỏi vẫn còn vang vọng suốt dòng lịch sử.

Ngày nay, hơn bao giờ hết, chúng ta phải để câu hỏi ấy trở thành nguyên tắc hòa giải cho chính mình. Khi khắc ghi vào tâm khảm, câu hỏi ấy sẽ vang lên như sau: “Anh chị em ở đâu?”

• Anh chị em ở đâu trong những cuộc chiến tước đi tuổi trẻ, giết hại người vô tội, tàn phá thành thị, thôn quê và cả hệ sinh thái, chỉ để lại đổ nát và đau thương?

• Anh chị em ở đâu giữa những người di dân bị khinh miệt, giam cầm và xua đuổi, những người khát khao ơn cứu độ và hy vọng, nhưng chỉ gặp tường rào và sự thờ ơ?

• Anh chị em ở đâu khi người nghèo bị đổ lỗi cho chính cảnh nghèo của họ, bị bỏ quên và loại bỏ, trong một thế giới coi lợi nhuận quan trọng hơn con người?

• Anh chị em ở đâu trong một xã hội siêu kết nối nhưng cô đơn lại xói mòn các mối dây hiệp thông và biến chúng ta thành những kẻ xa lạ, ngay cả với chính mình?

Câu trả lời không thể là sự im lặng. Chính anh chị em là câu trả lời, với sự hiện diện, dấn thân và can đảm của mình.

Nhận ra tha nhân là anh chị em nghĩa là giải thoát bản thân khỏi ảo tưởng sống cô lập hoặc khỏi não trạng chỉ gắn kết vì lợi ích riêng. Các truyền thống tâm linh lớn và cả lý trí trưởng thành cho chúng ta khả năng vượt qua rào cản huyết thống hay chủng tộc, để nhận ra một tình huynh đệ vượt trên những tương đồng, biết đón nhận cả những dị biệt. Các bản văn Kinh Thánh muộn hơn – theo nghiên cứu chú giải – lại chính là những bản văn trưởng thành hơn, thuật lại một tình huynh đệ vượt qua biên giới dân tộc, đặt nền trên nhân tính chung. Những câu chuyện Sáng Thế và các gia phả làm chứng rằng: mọi dân tộc, kể cả kẻ thù, đều chung một nguồn gốc, và trái đất cùng mọi sự tốt đẹp nơi đó, được ban cho tất cả mọi người.

Ở trung tâm thông điệp Fratelli Tutti có lời dạy: “Tình bạn xã hội và tình huynh đệ phổ quát đòi hỏi phải nhìn nhận giá trị của mỗi con người, mọi nơi và mọi lúc” (số 106).

Tình huynh đệ chính là tên gọi đích thực của sự gần gũi. Đó là việc tái khám phá khuôn mặt của tha nhân. Người tin thì nhận ra Mầu Nhiệm: chính hình ảnh Thiên Chúa nơi khuôn mặt người nghèo, người di dân, thậm chí nơi cả kẻ thù.

Anh chị em thân mến, tôi khuyến khích anh chị em hãy tìm ra những con đường cụ thể – cả ở tầm địa phương lẫn quốc tế – để kiến tạo những hình thức mới của tình bác ái xã hội, những liên minh giữa các lãnh vực tri thức, và sự liên đới giữa các thế hệ. Mọi sáng kiến ấy cần bao gồm cả người nghèo, không chỉ như kẻ thụ hưởng trợ giúp, nhưng như chủ thể tham gia biện phân và đối thoại. Tôi mời gọi anh chị em tiếp tục gieo vãi trong âm thầm. Từ đó có thể nảy sinh một tiến trình hiệp hành, đặt trọng tâm nơi nhân loại và tình huynh đệ, vượt lên khỏi danh sách các quyền lợi, nhưng đi vào hành động và động lực cụ thể, biến đổi đời sống thường ngày của chúng ta. Chúng ta cần một “giao ước nhân loại”, đặt nền không phải trên quyền lực nhưng trên sự chăm sóc; không trên lợi nhuận nhưng trên quà tặng; không trên nghi kỵ nhưng trên niềm tin. Sự chăm sóc, quà tặng và niềm tin không phải là nhân đức để thực hành trong lúc rảnh rỗi, nhưng là những trụ cột của một nền kinh tế không giết chết sự sống, nhưng mở rộng và đào sâu sự tham gia vào sự sống.

Tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn đến các nghệ sĩ, với sức sáng tạo, sẽ chuyển tải sứ điệp này đến toàn thế giới từ vòng tay vĩ đại của cột trụ Bernini. Một lời cảm ơn đặc biệt gửi đến các vị đoạt giải Nobel hiện diện nơi đây, cả vì đã góp phần soạn thảo Tuyên ngôn Tình Huynh Đệ Nhân Loại ngày 10 tháng 6 năm 2023, lẫn vì chứng tá mà họ đang dâng hiến trên các diễn đàn quốc tế.

Xin anh chị em tiếp tục nuôi dưỡng linh đạo tình huynh đệ qua văn hóa, công việc và hoạt động ngoại giao. Luôn mang trong lòng lời Chúa Giêsu trong Tin Mừng Gioan: “Thầy ban cho anh em một điều răn mới: anh em hãy yêu thương nhau, như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 13,34).

Nguyện xin phúc lành của tôi đồng hành và nâng đỡ anh chị em.

Nguồn tin: ALETEIA |DANNY chuyển ngữ