Ngày 6: Đức Maria – Người Nữ Của Sự Khó Nghèo

LỜI CHÚA: Mt 5, 1-12

Thấy đám đông, Đức Giê-su lên núi. Người ngồi xuống, các môn đệ đến gần bên. Người mở miệng dạy họ rằng: “Phúc thay aicó tâm hồn nghèo khó,vì Nước Trời là của họ. Phúc thay ai hiền lành, vì họ sẽ được Đất Hứa làm gia nghiệp. Phúc thay ai sầu khổ, vì họ sẽ được Thiên Chúa ủi an. Phúc thay ai khát khao nên người công chính, vì họ sẽ được Thiên Chúa cho thoả lòng. Phúc thay ai xót thương người, vì họ sẽ được Thiên Chúa xót thương. Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì họ sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa. Phúc thay ai xây dựng hoà bình, vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa. Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính, vì Nước Trời là của họ. Phúc thay anh em khi vì Thầy mà bị người ta sỉ vả, bách hại và vu khống đủ điều xấu xa. Anh em hãy vui mừng hớn hở, vì phần thưởng dành cho anh em ở trên trời thật lớn lao. Quả vậy, các ngôn sứ là những người đi trước anh em cũng bị người ta bách hại như thế.

SUY NIỆM

Mẹ Maria là người nữ tuyệt vời nhất sống trọn vẹn mối phúc đầu tiên trong Bài Giảng Trên Núi: “Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì Nước Trời là của họ” (Mt 5,3). Mối phúc này không chỉ nói đến sự nghèo vật chất, mà còn diễn tả một thái độ nội tâm sâu xa là khiêm nhường tuyệt đối, tự do khỏi mọi bám víu thế gian, và một tâm hồn rộng mở hoàn toàn cho Thiên Chúa. Nơi Mẹ, sự nghèo khó không phải là tình trạng bị ép buộc, nhưng là một sự chọn lựa chủ động, quảng đại, để Thiên Chúa có thể chiếm hữu hoàn toàn.

Mẹ đã sống như người nghèo đích thực không phải vì không có gì trong tay, mà vì không giữ lại gì cho riêng mình. Mẹ không đòi hỏi, không khẳng định bản thân, không lấy cái tôi làm trung tâm. Như thánh Phaolô nói: “Người giàu có là Đức Giêsu Kitô, đã tự ý trở nên nghèo vì anh em, để anh em được giàu có nhờ sự nghèo của Người” (2Cr 8,9), thì nơi Mẹ, cũng rực lên chính tinh thần ấy, một sự nghèo mà làm giàu cho muôn người, vì mở lòng ra cho Tình Yêu Thiên Chúa tràn đầy.

Từ làng quê bé nhỏ Nazareth, nơi chẳng có gì danh giá theo tiêu chuẩn thế gian, Mẹ đã chọn sống một cuộc đời ẩn dật, lặng lẽ, không quyền lực, không tiếng tăm. Nhưng chính trong sự bé nhỏ và khiêm hạ ấy, quyền năng Thiên Chúa được biểu lộ cách tuyệt vời: “Người đã đoái nhìn phận nữ tỳ hèn mọn… Đấng Toàn Năng đã làm cho tôi biết bao điều cao cả” (Lc 1,48-49). Mẹ không tìm cách làm lớn, nhưng để chính Thiên Chúa làm lớn nơi mình. Không tìm tỏa sáng, nhưng để ánh sáng Thiên Chúa chiếu tỏa qua cuộc đời mình.

Thái độ nội tâm ấy là nền tảng cho lời “Xin vâng” nổi tiếng trong biến cố Truyền Tin, một lời thưa không chỉ cho một khoảnh khắc, nhưng là nhịp sống liên lỉ. Mẹ sống “Fiat” mỗi ngày, trong từng lựa chọn nhỏ bé, trong mọi hoàn cảnh, kể cả khi không hiểu, không thấy trước, không bảo đảm. Đó là đức tin tinh ròng, được diễn tả bằng sự phó thác trọn vẹn. “Phúc thay kẻ đã tin rằng Chúa sẽ thực hiện những gì Người đã nói” (Lc 1,45) Mẹ đã sống mối phúc ấy một cách hoàn hảo.

Sự nghèo khó của Mẹ được khắc họa rõ nét trong hành trình làm mẹ của Đấng Cứu Thế, không nhà trọ khi sinh con, không an toàn giữa đêm trốn sang Ai Cập, không vinh quang nơi quê nhà Nazareth, và rồi không lời than trách dưới chân Thập Giá. Mẹ không sống sự nghèo như một số phận phải chịu, nhưng như một lời đáp trả tình yêu: “Này tôi là tôi tớ Chúa, tôi xin vâng như lời sứ thần truyền” (Lc 1,38). Chính nhờ thái độ ấy, Mẹ trở thành hình ảnh sống động của dân nghèo của Thiên Chúa,những kẻ nghèo mà lại là người mạnh mẽ nhất, vì cậy dựa hoàn toàn vào Chúa.

Trong một thế giới tôn vinh sức mạnh, tiền tài, kiểm soát và tự quyết, thì Mẹ Maria là nghịch lý của Tin Mừng: một người nữ đơn sơ, nhưng lại làm cho Nước Trời hiển hiện ngay trong lòng thế giới. Mẹ là bằng chứng sống động rằng: “Chúa hạ bệ những ai quyền thế, Người nâng cao mọi kẻ khiêm nhường” (Lc 1,52). Mẹ là tiếng nói của Tin Mừng cho chúng ta hôm nay.

Như vậy, chúng ta không chỉ chiêm ngắm Mẹ Maria như một mẫu gương xa xôi, nhưng là người bạn đường gần gũi, nhắc nhở chúng ta mỗi ngày rằng con đường nghèo khó, phó thác và yêu thương là con đường mở ra Nước Trời. Được đồng hành với Mẹ trên hành trình ấy, chính là ân huệ lớn lao và cũng là lời mời gọi nên thánh trong sự âm thầm nhưng trọn vẹn.

SỐNG KHÓ NGHÈO NHƯ MẸ MARIA

Nếu Mẹ Maria đã sống trọn vẹn đức tin bằng sự thưa “xin vâng” trao hiến cả cuộc đời mình cho chương trình của Thiên Chúa, thì Mẹ cũng đã sống trọn vẹn đức khó nghèo trong niềm tín thác sâu xa và khiêm hạ hoàn toàn. Khó nghèo nơi Mẹ không chỉ là tình trạng vật chất, mà là một thái độ sống nội tâm một lối sống phó thác, đơn sơ, thanh thoát với tất cả lòng tin yêu Thiên Chúa. Mẹ là mẫu gương của sự nghèo khó thiêng liêng: không bám víu, không đòi hỏi, không chiếm hữu, nhưng hoàn toàn để Thiên Chúa là đủ.

Cũng như Mẹ đã sinh hạ Con Thiên Chúa nơi máng cỏ nghèo hèn, sống đời ẩn dật tại Nazarét trong thầm lặng, thì chúng ta hôm nay cũng được mời gọi sống tinh thần khó nghèo ấy trong từng lựa chọn, trong từng mối tương quan, trong từng hành động sống đơn sơ và tín thác mỗi ngày. Vì vậy, chúng ta hãy:

(1) Bắt đầu ngày sống trong thái độ từ bỏ và tín thác: Khi thức dậy mỗi sáng, hãy học với Mẹ nói lời “xin vâng” với tất cả những gì ngày sống mang đến dù là thuận lợi hay khó khăn. Hãy để lòng mình thanh thoát khỏi sự lo âu, khỏi nhu cầu phải kiểm soát, và chọn sống tín thác vào Thiên Chúa. Tinh thần khó nghèo không chỉ là không sở hữu, mà là không bị sở hữu bởi điều gì khác ngoài Chúa. Mỗi ngày sống trong thái độ buông bỏ là một ngày chúng ta mở rộng trái tim để đón nhận Thiên Chúa nhiều hơn.

(2) Sống đơn sơ và thanh thoát trong lựa chọn hằng ngày: Mẹ Maria đã sống cuộc đời thôn nữ đơn sơ tại làng quê Nazarét, không cần danh tiếng, quyền lực hay của cải. Khó nghèo nơi Mẹ là chọn sống đủ, sống gọn, sống nhẹ để lòng Mẹ hoàn toàn dành cho Chúa. Chúng ta cũng vậy, được mời gọi sống đơn sơ trong ăn mặc, tiêu dùng, thời gian, trong lời nói và các mối quan hệ. Hãy tập chọn điều thiết yếu, biết từ chối điều dư thừa, và để cho tâm hồn mình được nhẹ nhàng như Mẹ.

(3) Đón nhận mọi sự như hồng ân nhưng không: Mẹ Maria luôn sống với tâm tình tạ ơn và biết ơn sâu xa, ngay cả khi không hiểu hết mọi sự xảy đến (x. Lc 2,19.51). Sự nghèo khó thiêng liêng giúp chúng ta nhìn đời như một món quà, chứ không như điều mặc nhiên được quyền có. Khi chúng ta biết trân trọng từng bữa ăn, từng cuộc gặp gỡ, từng công việc nhỏ, … với lòng biết ơn, thì chúng ta đang sống nghèo như Mẹ, vì nghèo là khi trái tim chúng ta luôn mở ra để nhận, và luôn sẵn sàng cho đi.

(4) Gắn bó với Thiên Chúa, chứ không với thành công hay bảo đảm đời này: Khi phải sinh con nơi chuồng chiên và trốn chạy sang Ai Cập trong đêm tối, Mẹ Maria không oán trách, không đòi hỏi một cuộc sống dễ chịu hơn. Mẹ gắn bó với Chúa, chứ không bám vào sự an toàn trần thế. Chúng ta cũng vậy, khi chọn sống khó nghèo, là chấp nhận từ bỏ những “bảo đảm” đời này để chỉ bám vào Chúa mà thôi. Dù mất đi tiện nghi, mất đi thành công, hay mất đi tiếng khen, thì điều không bao giờ mất là tình yêu và sự hiện diện của Thiên Chúa nơi tâm hồn nghèo khó.

(5) Cho đi cách quảng đại ngay cả khi mình chẳng có bao nhiêu: Mẹ Maria chẳng có gì để trao cho mục đồng hay ba đạo sĩ, ngoại trừ ánh mắt hiền từ và sự hiện diện thinh lặng đầy yêu thương. Sống khó nghèo như Mẹ là học biết cho đi trong cả khi mình còn thiếu, là chia sẻ điều ít ỏi nhưng đầy tình thương. Có khi chúng ta chỉ có một lời cầu nguyện, một chút kiên nhẫn, một cử chỉ cảm thông, nhưng nếu trao với cả trái tim, thì điều ấy trở nên của lễ quý giá trước mặt Thiên Chúa.

(6) Sống khó nghèo trong hiệp thông với mầu nhiệm Thập Giá: Sự nghèo khó của Mẹ Maria đạt đến tột đỉnh nơi chân Thánh Giá. Mẹ không chỉ mất chỗ nương thân, không chỉ nghèo vật chất, nhưng Mẹ còn nghèo trong nỗi đau mất con, trong thinh lặng tê tái của đức tin. Nhưng chính lúc ấy, Mẹ vẫn đứng vững trong yêu thương và hiến dâng. Khó nghèo đích thực là khi không còn gì để nắm giữ, nhưng vẫn còn tình yêu để dâng hiến. Chúng ta được mời gọi sống mầu nhiệm khó nghèo ấy nơi những đau khổ, mất mát, giới hạn của mình để kết hiệp mật thiết với Chúa Giêsu chịu đóng đinh.

Như vậy, sống khó nghèo như Mẹ Maria là một chọn lựa của lòng tin, chọn Thiên Chúa là đủ, chọn từ bỏ để được tự do, chọn sống đơn sơ để yêu sâu hơn. Đó không phải là một lối sống khổ hạnh tiêu cực, nhưng là con đường của niềm vui đích thực, vì nó cho phép trái tim ta được đầy tràn Chúa mà không còn bị chia trí bởi của cải, danh vọng hay lo âu đời này.

Cùng với Mẹ, chúng ta hãy xin ơn được sống mỗi ngày như một “người nghèo của Thiên Chúa”, để đời sống chúng ta trở nên đơn sơ, thanh thoát và chan chứa niềm vui đến từ Thiên Chúa là tất cả.

NGUYỆN CẦU VỚI MẸ MARIA

Lạy Mẹ Maria mến yêu, Mẹ là người phụ nữ nghèo của Thiên Chúa, đã sống trọn đời trong khiêm hạ, đơn sơ và tín thác. Mẹ chẳng có gì ngoài một trái tim hoàn toàn thuộc về Chúa, nhưng nơi chính sự nghèo đó, Mẹ trở nên giàu có trong ân sủng. Xin dạy con biết chọn lấy tinh thần khó nghèo: biết buông bỏ điều dư thừa, biết yêu quý sự đơn giản, biết sống trọn vẹn từng giây phút hiện tại với lòng biết ơn và tín thác. Xin giúp con can đảm từ chối lối sống hưởng thụ, biết sống thanh thoát giữa một thế giới đầy toan tính, biết vui với những gì nhỏ bé, và hạnh phúc khi được sẻ chia.

Mẹ ơi, trong mái nhà đơn sơ Nazarét, Mẹ đã làm việc, cầu nguyện và yêu thương bằng đôi tay vất vả và con tim âm thầm dâng hiến. Xin dạy con cũng biết sống mỗi ngày như thế, góp phần nhỏ bé của con trong sự thinh lặng, nhưng trọn vẹn cho Chúa và vì anh chị em. Khi con cảm thấy thiếu thốn, chênh vênh, xin cho con nhớ rằng Chúa là tất cả gia nghiệp đời con. Khi con bị hiểu lầm, từ chối, xin cho con vững lòng vì Mẹ cũng đã từng như thế. Khi con không còn gì để dâng, xin giúp con dâng chính lòng tín thác đơn nghèo của mình.

Lạy Mẹ Maria, Mẹ của người nghèo, xin đồng hành và cầu bầu cho con. Để như Mẹ, con sống không gì giữ lại cho riêng mình, mà hoàn toàn thuộc về Chúa, trở nên khí cụ bình an, yêu thương và ánh sáng giữa trần gian. Amen.

KINH DÂNG NGÀY

Lạy Chúa Giêsu kính yêu, hôm nay con thức dậy với lòng biết ơn vì hồng ân sự sống và tình yêu Chúa ban tặng. Con dâng lên Chúa trọn vẹn ngày sống này, với tất cả những gì con có và là, dù bé nhỏ, giới hạn và nghèo nàn. Xin dạy con biết sống tinh thần khó nghèo như Chúa đã sống: không bám víu vào của cải, danh tiếng hay quyền lực, nhưng luôn chọn con đường đơn sơ, khiêm nhường và phục vụ. Xin cho con biết thanh thoát khỏi cái tôi ích kỷ, để lòng con rộng mở cho tình yêu Chúa và dễ dàng chia sẻ với tha nhân.

Lạy Chúa Giêssu mến yêu, ngày hôm nay, xin cho con biết vui với những điều đơn giản. Biết cho đi mà không tính toán. Biết lặng lẽ phục vụ trong âm thầm. Biết đón nhận mọi sự với lòng tín thác. Xin giúp con thấy được Chúa hiện diện trong những điều nhỏ bé: nụ cười, ánh mắt, một lời an ủi, một hy sinh âm thầm. Xin cho con biết sống giây phút hiện tại như một lễ dâng yêu thương khó nghèo trọn vẹn.

Lạy Chúa Giêsu nhân hiền, con không có gì để dâng Chúa ngoài con tim nghèo khó này, nhưng con tin rằng Chúa sẽ vui lòng nếu con sống ngày hôm nay vì Chúa, với Chúa và trong Chúa. Xin cho ngày sống này là lời “xin vâng” nhỏ bé, tiếp nối lời xin vâng của Mẹ Maria, và trở nên một lời ca chúc tụng tình yêu Chúa đến muôn đời. Amen.