TRỞ THÀNH LINH MỤC TRONG LINH ĐẠO
DÒNG THÁNH TÂM HUẾ
DÒNG THÁNH TÂM HUẾ
Dẫn nhập
Huấn thị “Những liên hệ hỗ tương” (Mutuae Relationes) (số 11) viết: “Trong thời buổi văn hóa phát triển và Giáo Hội canh tân hiện nay, mỗi hội dòng cần phải bảo toàn căn tính cách chắc chắn để tránh những nguy cơ của tình trạng mập mờ khiến cho chính các tu sĩ ấy tham gia vào đời sống Giáo Hội một cách mơ hồ và lưỡng nghĩa, khi không quan tâm đến hoạt động tông đồ cố cựu cũng như đặc tính của mình.”[1]
Trong chiều hướng đó và dưới danh hiệu nguyên thuỷ là “Dòng Anh em hèn mọn Trái Tim Chúa Giêsu” (1925), vị sáng lập đã muốn cho các tu sĩ Dòng Thánh Tâm Huế được cung hiến cho Thánh Tâm Chúa, để mặc lấy những tâm tình của Ngài là lòng thương xót, sự hiền lành và khiêm nhường, ngõ hầu trở nên những tông đồ của tình yêu Thiên Chúa.
Các linh mục Thánh Tâm không những mang sứ mạng rao giảng tình yêu Chúa Cha dành cho nhân loại, được biểu lộ qua việc trao ban Con Một của Ngài cho chúng ta, nhưng còn muốn được huấn luyện từ trường học của Thánh Tâm, để được thiêu đốt với cùng ngọn lửa yêu mến Thiên Chúa và phần rỗi các linh hồn, cũng như tấm gương hiền hậu và khiêm tốn của Đấng đã đến phục vụ chứ không phải để được phục vụ. Họ tận lực bắt chước các nhân đức của Ngài, để cảm thấy nơi mình chính những tâm tình của Đức Kitô Giêsu. Họ cũng ý thức rằng lễ phẩm mà Thiên Chúa mong đợi không chỉ là những cộng tác hoạt động, nhưng tiên vàn là tâm tình của những người bé nhỏ sống trong niềm tín thác và tri ân Cha nhân lành.[2]
I. Linh đạo Dòng Thánh Tâm Huế, mặc lấy tâm tình nơi Trái Tim Chúa Giêsu
Mỗi tu sĩ Thánh Tâm lấy Chúa Giêsu làm kiểu mẫu của đời mình, bắt chước các nhân đức của Ngài, nhất là nỗ lực để mang lấy chính Trái Tim đầy nhân hậu của Chúa Giêsu, với ba nhân đức nổi bật của Ngài: Lòng thương xót, sự hiền lành và khiêm nhường.[3]
1. Lòng thương xót
Chúa Giêsu đến để kêu gọi người tội lỗi, chứ không phải người công chính[4]: kêu gọi Maria, Madalena, Matthêu, Giakêu, … trở thành các bạn hữu của Ngài. Ngài cũng gọi Giuđa là bạn của Ngài, và nài xin Cha tha thứ cho những kẻ đang đóng đinh Ngài. Do lòng thương xót, Ngài đã chữa lành các bệnh nhân, và đem đến cho dân chúng những điều tốt lành nhất. “Nhưng Thiên Chúa giàu lòng thương xót và rất mực yêu mến chúng ta, nên dầu chúng ta đã chết vì sa ngã, Người cũng đã cho chúng ta được cùng sống với Đức Kitô. Chính do ân sủng mà anh em được cứu độ”[5]. Chúa Kitô cứu chúng ta khỏi nỗi khốn khổ của mình, Ngài chữa lành những trái tim tan vỡ. Không có giới hạn cho lòng thương xót. Chúa Giêsu đến không phải với tư cách là thẩm phán mà là Đấng Cứu Thế.[6] Ngài là Con Chiên gánh tội trần gian,[7] và Ngài đổ máu ra để đem lại ơn tha tội[8].
2. Sự hiền lành và khiêm nhường
Chúa Giêsu chúc tụng Chúa Cha vì đã mặc khải mầu nhiệm của nước trời không phải cho bậc khôn ngoan thông thái biết, nhưng là cho những người bé mọn; Ngài mời gọi người ta trở nên môn đệ bởi lẽ ách của vị Tôn Sư thì nhẹ nhàng: “Anh em hãy mang lấy ách của tôi, và hãy học với tôi, vì tôi có lòng hiền hậu và khiêm nhường”. Ngài hiền lành và khiêm nhường trong lòng, không kiêu căng, nhưng hoàn toàn lệ thuộc vào Thiên Chúa, Ngài nên mẫu mực lý tưởng cho ai nghèo khó trong tinh thần. Đó là lý do tại sao Ngài mời gọi những ai nghèo hèn, những ai vất vả lao nhọc và gồng gánh nặng nề hãy đến với Ngài, vì Ngài cũng là một người trong số họ.
Sự liên đới với người nghèo của Chúa Giêsu ăn rễ sâu trong Trái Tim của Ngài. Cuộc sống của Ngài nên một với Lời Ngài. Nước Trời dành cho những người hèn mọn, vì Thiên Chúa mặc khải chính mình cho họ. Vì thế, Chúa Giêsu mời gọi họ “hãy đến với tôi” để được gần gũi vị Tôn Sư, để được nghỉ ngơi và được tăng thêm sức mạnh bình an do chính Trái Tim khôn ngoan, hiểu biết và đầy xúc cảm của Ngài ban.
Sự liên đới với người nghèo của Chúa Giêsu ăn rễ sâu trong Trái Tim của Ngài. Cuộc sống của Ngài nên một với Lời Ngài. Nước Trời dành cho những người hèn mọn, vì Thiên Chúa mặc khải chính mình cho họ. Vì thế, Chúa Giêsu mời gọi họ “hãy đến với tôi” để được gần gũi vị Tôn Sư, để được nghỉ ngơi và được tăng thêm sức mạnh bình an do chính Trái Tim khôn ngoan, hiểu biết và đầy xúc cảm của Ngài ban.
II. Trở thành linh mục trong linh đạo Dòng Thánh Tâm Huế
Tu sĩ Thánh Tâm lãnh chức thánh để phục vụ sứ mạng của Dòng[9] và mục đích đầu tiên của việc huấn luyện là giúp các ứng sinh và các khấn sinh khám phá, thủ đắc va đào sâu căn tính của ơn gọi tu sĩ. Hội Dòng mang danh hiệu Thánh Tâm Chúa Giêsu. Qua danh hiệu nầy, Hội Dòng chỉ rõ sứ vụ và tinh thần ơn gọi của mình. Gia nhập vào Hội Dòng có nghĩa là nối gót Đấng Sáng lập và các vị tiền bối, mà tin vào tình yêu của Thiên Chúa[10], sống và phổ biến tình yêu đó ; có nghĩa là làm tông đồ của Thánh Tâm Chúa Giêsu, cộng tác vào chính sứ mạng của Hội Thánh và thông phần vào việc biến đổi nhân loại theo tinh thần Kitô giáo, đặc biệt nhờ giáo dục thanh thiếu niên và giảng dạy giáo lý.
1. Tông đồ của Thánh Tâm Chúa Giêsu
Linh mục Thánh Tâm kín múc ở nguồn suối từ nơi Thánh Tâm Chúa để đạt đến sự hiểu biết đích thực về Đức Giêsu Kitô và cảm nghiệm sâu xa hơn tình yêu của Ngài. Như thế, họ có thể hiểu được thế nào là hiểu biết tình yêu của Thiên Chúa trong Đức Giêsu Kitô, cảm nghiệm điều đó bằng cách đặt cái nhìn trên Ngài, cho đến chỗ sống trọn vẹn kinh nghiệm tình yêu của Ngài, để rồi sau đó có thể làm chứng điều này cho những người khác.
Họ mặc lấy tâm tình nơi Trái Tim đầy lòng thương xót, để rồi trước tiên là cảm nghiệm lòng thương xót của Chúa Giêsu dành cho những thành phần chịu nhiều thiệt thòi trong cuộc sống: kẻ đau ốm, người bị loại trừ, người nghèo khổ, người đói khát,… Họ cũng nhìn vào Chúa Giêsu, Đấng tha thứ tội lỗi, ăn uống với những người thu thuế và tội lỗi. Ngài là người Samaria nhân hậu đã chữa lành những vết thương đau đớn của loài người, và phải trả bằng một giá đắt “chết như một tội nhân”.[11] Họ muốn đời sống của họ trở nên một nguồn suối tuôn chảy “những dòng nước hằng sống” cho cả những kẻ khác. Cảm nghiệm tình yêu đạt được do việc tôn sùng cạnh sườn bị đâm thâu của Đấng Cứu Chuộc bảo vệ khỏi hiểm nguy tự co mình lại và làm cho họ sẵn sàng hơn đối với sự sống của các kẻ khác. “Căn cứ vào điều này chúng ta biết được tình yêu là gì: đó là Đức Kitô đã thí mạng vì chúng ta. Như vậy, cả chúng ta nữa, chúng ta cũng phải thí mạng vì anh em.”[12]
Chúa Giêsu Kitô, Ngôi Lời Nhập Thể, có lòng yêu thương nhân loại quá đỗi[13], và nơi Thánh Tâm Người, Người đã tỏ cho chúng ta thấy tình yêu bao la của Chúa Cha. Vậy, suốt cuộc đời, người linh mục Thánh Tâm phải là một tình yêu chân thành và luôn nồng nhiệt đối với Người. Tình yêu đó phải là ấn tín đóng trên đời sống, trên công việc tông đồ của họ, và thúc đẩy họ diễn lại các tâm tình của Đức Kitô; để mọi người nhận biết họ là môn đệ và là tông đồ của Thánh Tâm Người.
Họ mặc lấy tâm tình nơi Trái Tim đầy lòng thương xót, để rồi trước tiên là cảm nghiệm lòng thương xót của Chúa Giêsu dành cho những thành phần chịu nhiều thiệt thòi trong cuộc sống: kẻ đau ốm, người bị loại trừ, người nghèo khổ, người đói khát,… Họ cũng nhìn vào Chúa Giêsu, Đấng tha thứ tội lỗi, ăn uống với những người thu thuế và tội lỗi. Ngài là người Samaria nhân hậu đã chữa lành những vết thương đau đớn của loài người, và phải trả bằng một giá đắt “chết như một tội nhân”.[11] Họ muốn đời sống của họ trở nên một nguồn suối tuôn chảy “những dòng nước hằng sống” cho cả những kẻ khác. Cảm nghiệm tình yêu đạt được do việc tôn sùng cạnh sườn bị đâm thâu của Đấng Cứu Chuộc bảo vệ khỏi hiểm nguy tự co mình lại và làm cho họ sẵn sàng hơn đối với sự sống của các kẻ khác. “Căn cứ vào điều này chúng ta biết được tình yêu là gì: đó là Đức Kitô đã thí mạng vì chúng ta. Như vậy, cả chúng ta nữa, chúng ta cũng phải thí mạng vì anh em.”[12]
Chúa Giêsu Kitô, Ngôi Lời Nhập Thể, có lòng yêu thương nhân loại quá đỗi[13], và nơi Thánh Tâm Người, Người đã tỏ cho chúng ta thấy tình yêu bao la của Chúa Cha. Vậy, suốt cuộc đời, người linh mục Thánh Tâm phải là một tình yêu chân thành và luôn nồng nhiệt đối với Người. Tình yêu đó phải là ấn tín đóng trên đời sống, trên công việc tông đồ của họ, và thúc đẩy họ diễn lại các tâm tình của Đức Kitô; để mọi người nhận biết họ là môn đệ và là tông đồ của Thánh Tâm Người.
2. Trở nên hiền lành và khiêm nhường
Linh mục Thánh Tâm luôn ngắm nhìn Đức Kitô Chúa chúng ta là gương mẫu sự trọn lành, họ không tìm vinh danh cho chính mình, song tìm vinh danh Cha trên trời. Vì thế, họ không để lòng thèm khát thế sự phù vinh. Tâm hồn đơn sơ khiến họ vừa hoàn toàn trông cậy vào một mình Thiên Chúa, vừa chấp nhận cách thanh thản đường lối bí nhiệm và đầy uẩn khúc của cuộc đời phục vụ, sẵn sàng thi hành bất cứ nhiệm vụ tông đồ hoặc bất cứ công việc tầm thường nào. Họ luôn xem mình như đầy tớ vô dụng.
Để tỏ ra là môn đệ đích thực của Đấng tự xưng mình là hiền lành và khiêm nhượng trong lòng, họ vừa khiêm nhượng vừa rất đỗi hiền lành đối với anh em. Họ không thích thú gì hơn là làm cho mọi người xác tính rằng ách của Chúa êm ái và gánh của Chúa nhẹ nhàng. Noi gương Chúa Chiên Lành, họ cố gắng lấy nhân từ mà thu hút đoàn chiên của Ngài, giải thoát chúng khỏi tâm trạng sợ hãi nô lệ, lôi cuốn chúng bằng bác ái dịu dàng, và nếu cần, không ngại thí mạng sống vì chúng.
Để tỏ ra là môn đệ đích thực của Đấng tự xưng mình là hiền lành và khiêm nhượng trong lòng, họ vừa khiêm nhượng vừa rất đỗi hiền lành đối với anh em. Họ không thích thú gì hơn là làm cho mọi người xác tính rằng ách của Chúa êm ái và gánh của Chúa nhẹ nhàng. Noi gương Chúa Chiên Lành, họ cố gắng lấy nhân từ mà thu hút đoàn chiên của Ngài, giải thoát chúng khỏi tâm trạng sợ hãi nô lệ, lôi cuốn chúng bằng bác ái dịu dàng, và nếu cần, không ngại thí mạng sống vì chúng.
3. Cảm thức về Hội Thánh
Do bác ái thúc đẩy, Đức Kitô đã sát tế chính mình để chiếm đoạt một hiền thê là Hội Thánh. Hội Thánh sinh ra từ cạnh sườn Ngài, trên thập giá; và từ quả tim bị đâm thâu, Ngài đã sai Thánh Thần xuống trên các nghĩa tử là nhân loại[14]. Thánh Thần, ân huệ tuyệt đỉnh có sứ mạng thánh hóa và thánh hiến họ để Đức Kitô thành hình nơi họ[15] và để Nước Thiên Chúa được rao giảng cho tất cả các dân tộc.
Nhớ gương Chúa Kitô đã yêu thương Hội Thánh như hiền thê mình, linh mục Thánh Tâm tỏ lòng kính ái đối với Hội Thánh cho trọn chữ hiếu trung. Đối với Đức Giáo Hoàng mà Hội Dòng nhìn nhận là Vị Bề Trên tối cao[16], và đối với các Đức Giám Mục đã được Chúa Thánh Thần cắt đặt với Đức Giáo Hoàng để chăn dắt Hội Thánh Chúa, họ luôn luôn tỏ lòng kính trọng, tùng phục, thành thật tuân theo những sắc lệnh và phán quyết cùng mau mắn tiếp thu những ý chỉ và ước muốn minh nhiên của các Đấng. Như thế, cùng với toàn thể Dân Chúa, họ đón nhận lời hứa của Chúa Cha và chia phần gia nghiệp thiên quốc.
Nhớ gương Chúa Kitô đã yêu thương Hội Thánh như hiền thê mình, linh mục Thánh Tâm tỏ lòng kính ái đối với Hội Thánh cho trọn chữ hiếu trung. Đối với Đức Giáo Hoàng mà Hội Dòng nhìn nhận là Vị Bề Trên tối cao[16], và đối với các Đức Giám Mục đã được Chúa Thánh Thần cắt đặt với Đức Giáo Hoàng để chăn dắt Hội Thánh Chúa, họ luôn luôn tỏ lòng kính trọng, tùng phục, thành thật tuân theo những sắc lệnh và phán quyết cùng mau mắn tiếp thu những ý chỉ và ước muốn minh nhiên của các Đấng. Như thế, cùng với toàn thể Dân Chúa, họ đón nhận lời hứa của Chúa Cha và chia phần gia nghiệp thiên quốc.
Kết luận
Là tu sĩ Thánh Tâm, họ quy hướng đời sống về Thánh Tâm Đức Kitô trong hoạt động cứu chuộc của Ngài. Tưởng nghĩ với trí khôn nhân loại, hành động với ý chí nhân loại, yêu thương với tấm lòng nhân loại, Con Thiên Chúa đã tỏ ra hiền lành, khó nghèo và khiêm nhượng trong lòng[17], và tự hiến cho nhân loại như con đường dẫn đến Chúa Cha[18].
Linh mục Thánh Tâm ý thức rằng họ dấn thân vào tác vụ của Giáo Hội một cách đặc thù, bằng cách thấm nhuần việc đào tạo giúp cho diễn đạt đoàn sủng của họ và sẵn sàng đóng góp truyền thống thừa tác vụ của Hội Dòng cho Giáo Hội. Bởi lẽ “bối cảnh trước hết của chức linh mục dòng thông thường đến từ chính bản chất của đời tu” và “tu sĩ thực thi tác vụ linh mục ngay trong khung cảnh đoàn sủng của họ”.[19]
Linh mục Thánh Tâm ý thức rằng họ dấn thân vào tác vụ của Giáo Hội một cách đặc thù, bằng cách thấm nhuần việc đào tạo giúp cho diễn đạt đoàn sủng của họ và sẵn sàng đóng góp truyền thống thừa tác vụ của Hội Dòng cho Giáo Hội. Bởi lẽ “bối cảnh trước hết của chức linh mục dòng thông thường đến từ chính bản chất của đời tu” và “tu sĩ thực thi tác vụ linh mục ngay trong khung cảnh đoàn sủng của họ”.[19]
[1] Trích lại từ: Đào tạo Linh mục trong các Dòng tu, Tuyên bố dành cho các thành viên của hội nghị các bề trên thượng cấp Hoa Kỳ, bản dịch của Nguyễn Hoàng Vinh, OP, Thời sự thần học, số 57, tr. 45; và Xc. Đời sống huynh đệ trong cộng đoàn, số 35 III; và Sự hợp tác liên dòng trong việc đào tạo, số 7.1.
[2] Xc. Dòng Thánh Tâm Huế, Hiến Pháp 2013, số 2.
[3] Mt 11,29.
[4] Mc 2,15-17.
[5] Ep 2,4-5.
[6] Ga 3,17.
[7] Ga 1,29.
[8] Mt 26,28.
[9] Dòng Thánh Tâm Huế, Hiến Pháp 2013, số 80.
[10] 1Ga 4,16b.
[11] Jan G. Bovenmars, Linh Đạo Trái Tim theo Thánh Kinh, Phạm Quốc Huyên chuyển ngữ (Hà nội : Tôn giáo, 2010), tr. 117-119.
[12] 1Ga 3,16.
[13] Ga 13, 1.
[14] Rm 8,15 .
[15] Gl 4,19.
[16] LG 45,2.
[17] Mt 11,29.
[18] Ga 14,6.
[19] Xc. Đào tạo Linh mục trong các Dòng tu, sđd, tr. 50.
Tác giả bài viết: Lm. Vinh Sơn Trần Văn Mong, CSC.
