Năm Thánh Bách Chu Niên: Hành trình Tri ân – Đổi mới – Hy vọng

                                                                 Lm. Vincent Pham Văn Nghiệp, CSC

Trong sự quan phòng nhiệm mầu và tình yêu của Thiên Chúa, Dòng Thánh Tâm Huế được khai sinh vào ngày 09 tháng 10 năm 1925, qua ý muốn, thao thức, và trái tim mục tử của Đức Cha Eugène Marie Joseph Allys Lý. Từ mảnh đất cố đô thấm nhuần hồn thiêng sông núi và đức tin của tiền nhân, sứ mạng giáo dục, tình yêu mến, và rao giảng tình yêu Thánh Tâm Chúa được nảy mầm, sáu hạt giống ơn gọi đầu tiên – Tu sĩ Huỳnh Văn Sỹ, Nguyễn Văn Phan, Trương Thành Kiêm, Lê Văn Cửu, Nguyễn Văn Tánh và Trần Văn Đàng – đã âm thầm lớn lên trong ơn thánh. Đến ngày 08 tháng 9 năm 1929, sáu tu sĩ tiên khởi long trọng tuyên khấn lần đầu dưới sự chủ sự của Đức Cha Tổ Phụ. Từ đây, hành trình “Năm Thánh Bách Chu Niên” được mở ra đơm hoa kết trái – hành trình của những trái tim tận hiến, âm thầm gieo hạt, và kiên trì đợi chờ mùa gặt mai sau.

Khi hồng ân “Năm Thánh Bách Chu Niên” khép lại, thì cánh cửa mới được mở ra. Đây không chỉ là thời khắc kỷ niệm, mà còn là lời mời gọi trở về cội nguồn ân sủng để tri ân những hy sinh của cha anh đã làm nên lịch sử Dòng, để canh tân tâm hồn, để sống sứ vụ giữa lòng thế giới, và đặt niềm hy vọng tương lai vào Thiên Chúa tình yêu. Hành trình một trăm năm của Dòng là cầu nối quá khứ với tương lai, mồ hôi với nước mắt, và con người với sứ vụ đang được nảy mầm trong trái tim tu sĩ Thánh Tâm Chúa Giêsu.

Mọi biến cố của Hội Thánh và của Dòng đều được bao bọc trong mầu nhiệm Nhập Thể, Vượt Qua, và Phục Sinh – mầu nhiệm ấy được khởi đầu bằng sự khiêm nhường nơi máng cỏ Belem và kết thúc bằng việc trái tim Chúa mở ra từ thánh giá cho nhân loại. Như lời Đức Kitô Phục Sinh: “Này Ta đã mở trước mặt ngươi một cánh cửa mà không ai có thể đóng được” (x.Kh 3,8). Bước vào cánh cửa ấy, chúng ta được mời gọi khám phá sâu hơn về tình yêu Thiên Chúa dành cho nhân loại, can đảm viết tiếp trang sử mới với trái tim canh tân, và tràn đầy hy vọng.

Vì thế, khi cùng nhau nhìn lại Năm Thánh Bách Chu Niên, chúng ta không chỉ hồi tưởng quá khứ như một hoài niệm đẹp, mà còn để trái tim mình đập chung một nhịp với trái tim Chúa, can đảm bước vào hiện tại với lòng tri ân, canh tân đời sống thánh hiến, và mở ra tương lai hy vọng vào Đấng đã khởi sự nơi chúng ta công trình tốt lành, và sẽ hoàn tất công trình ấy (x. Pl 1,6). Ba động từ “Tri Ân – Đổi Mới – Hy Vọng” không chỉ là chủ đề của dịp mừng Năm Thánh, mà còn là hành trình đức tin mời gọi Tu sĩ Thánh Tâm, trở thành chứng nhân tình yêu cho Thánh Tâm Chúa qua chính đời sống và sứ vụ của mình.

HÀNH TRÌNH TRI ÂN

Hồng ân Năm Thánh Bách Chu Niên trước hết là hành trình của cảm mến tri ân, dừng lại để nhận ra mọi sự đều là hồng ân. Chúng ta cùng cất vang lời Thánh Vịnh: “Hãy tạ ơn Chúa vì Chúa nhân từ, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương” (Tv 118,1).

Tri ân trước hết hướng là Thiên Chúa – Đấng Quan Phòng đầy yêu thương, Đấng đã khởi sự công trình tốt đẹp nơi Hội Dòng qua bàn tay và trái tim của Đức Cha Eugène Allys. Từ sáu tập sinh trong ngày đầu thành lập Dòng, hôm nay Hội Dòng đã lớn lên và lan tỏa như hạt cải trong Tin Mừng. Đó là thành quả không do sức riêng của con người, nhưng hoàn toàn nhờ ân sủng của Thiên Chúa. Đức Thánh Cha Phanxicô từng nói: “Nhìn lại quá khứ với lòng biết ơn giúp chúng ta nhận ra bàn tay Thiên Chúa đang hướng dẫn chúng ta suốt dòng lịch sử” (ĐGH Phanxicô, Thư gửi Các Tu sĩ nhân dịp Năm Đời Sống Thánh Hiến, 21.11.2014).

Tri ân còn là hướng về Đấng Tổ Phụ lập Dòng – vị mục tử luôn thao thức chăm lo giáo dục cho thanh thiếu niên và loan báo Tin Mừng cho muôn dân đã vâng theo Thánh Thần Chúa hướng dẫn lập Dòng cho Giáo Hội Việt Nam. Lòng tri ân thúc đẩy mỗi tu sĩ không chỉ giữ ký ức trong tâm trí, nhưng tiếp tục sống ước mơ ban đầu của ngài, trở thành chứng nhân tình yêu Thánh Tâm Chúa giữa đời. Lòng tri ân ấy không chỉ diễn tả bằng lời mà còn phải quyết tâm sống bằng một đời biết ơn.

Tri ân cũng là trở về với bao thế hệ tu sĩ đi trước – những anh em đã quảng đại dâng hiến tuổi thanh xuân, đổ mồ hôi nước mắt, chịu đựng cảnh chiến tranh, bách hại đức tin, và trung thành gìn giữ hạt giống ơn gọi để chúng ta được hưởng hoa trái. Giáo huấn Hội Thánh nhắc chúng ta rằng ký ức biết ơn không chỉ là hoài niệm nhưng là sức mạnh nâng đỡ hiện tại và soi sáng cho tương lai (x. Evangelii Gaudium, 13).

Tri ân còn là mở rộng trái tim để nhận ra gia sản thiêng liêng mà chúng ta đang thừa hưởng như Hiến Pháp Dòng, linh đạo Thánh Tâm, truyền thống giáo dục, và các mối dây liên kết với Tổng Giáo phận, Giáo xứ, cùng bao ân nhân gần xa. Đó không chỉ là kho tàng quý giá để bảo tồn, mà còn là ngọn lửa cần được thắp sáng và truyền lại. Quá khứ được chiêm ngắm với lòng biết ơn sẽ trở thành nền tảng vững chắc để xây dựng tương lai đầy hy vọng.

Vì thế, hành trình tri ân không chỉ dừng lại ở những ký ức kỷ niệm, mà còn trở thành lời cam kết sống xứng đáng với gia sản thánh thiêng đã lãnh nhận. Mỗi tu sĩ hôm nay được mời gọi trở thành bức thư sống động của Thánh Tâm Chúa, viết tiếp trang sử mới bằng chính đời sống thánh hiến của mình.

HÀNH TRÌNH ĐỔI MỚI

Nếu tri ân giúp nhận ra sự quan phòng của Thiên Chúa trong quá khứ, thì đổi mới là lời đáp trả bằng đời sống được canh tân mỗi ngày. Khép lại Năm Thánh không phải là đặt dấu chấm hết, nhưng là mở ra một khởi điểm mới: trở về cội nguồn, nhìn lại chính mình, và can đảm tiến bước trong tình yêu.

Đổi mới kêu gọi chúng ta không né tránh giới hạn, sai sót, và tội lỗi nhưng mang tất cả đến với trái tim Chúa để Người thanh luyện và biến đổi. Thánh Phaolô viết: “Tôi chỉ biết một điều là quên đi chặng đường đã qua và lao mình về phía trước” (x. Pl 3,13). Đổi mới không xóa bỏ quá khứ, nhưng biến quá khứ thành kinh nghiệm cho hiện tại và tương lai. Như hạt lúa phải mục nát mới sinh nhiều bông hạt (x. Ga 12,24), chúng ta cũng được mời gọi chết đi cho con người cũ để mặc lấy con người mới trong Đức Giêsu Kitô (x. Ep 4,22–24).

Đổi mới phải là đổi mới trái tim để Thánh Tâm Chúa cùng chung nhịp đập trong trái tim mình, để ân sủng, Phụng vụ, Lời Chúa, và Bí tích Thánh Thể trở thành nguồn sống cho sứ vụ của chúng ta. Hiến Pháp Dòng mời gọi: “Tu sĩ Thánh Tâm mang sứ mạng loan báo Tin Mừng, đặc biệt qua việc giảng dạy đạo lý Kitô giáo cho các tín hữu cũng như cho anh em lương dân” (HP 2 §2). Đổi mới sứ vụ mang ý nghĩa sáng tạo trong phương thế, dấn thân gặp gỡ, và đối thoại với thế giới hôm nay, đặc biệt với những ai bị bỏ rơi.

Ngoài ra, đổi mới còn là can đảm bước ra khỏi vỏ ốc của cái tôi, như Đức Thánh Cha Phanxicô nhắc nhở: “Không ai có thể đơn độc… chúng ta cần nhau trong tình huynh đệ” (x. Fratelli Tutti, 8). Đó là hành trình hiệp thông nối kết, tháo gỡ rào cản, hàn gắn vết thương, xây dựng nền văn hóa gặp gỡ mọi người, yêu thương, và gồng gánh nhau trong hành trình trần thế.

CON ĐƯỜNG HY VỌNG

Nếu tri ân giúp chúng ta cúi xuống, đổi mới giúp chúng ta đứng dậy, thì hy vọng trao cho chúng ta sức mạnh để tiến bước. Niềm hy vọng Kitô giáo không phải là ước mơ viển vông, “cũng không đặt nền móng trên những con số hay những công trình,” nhưng đặt trên chính Đấng mà chúng ta tin tưởng, Đấng “không có điều chi là không thể” (ĐTC Phanxicô, Thư gửi Các Tu sĩ, 21.11.2014).

Như Thánh Phaolô xác quyết, “Niềm hy vọng không làm chúng ta thất vọng, vì tình yêu Thiên Chúa đã đổ tràn vào lòng chúng ta” (Rm 5,5). Hành trình 100 năm của Dòng là minh chứng cho tình yêu Thiên Chúa luôn tín trung. Niềm hy vọng ấy mở ra chân trời mới: hy vọng cho mỗi tu sĩ trong hành trình nên thánh, hy vọng cho cộng đoàn trong việc canh tân đời sống huynh đệ, hy vọng cho Giáo Hội và thế giới đang khát khao tình yêu và sự hòa giải.

Hy vọng Kitô giáo luôn gắn với mầu nhiệm Thập Giá và Phục Sinh. Chúa Giêsu đã khơi lại niềm hy vọng tưởng như đã tắt lịm nơi hai môn đệ Emmau (Lc 24,13–35). Hôm nay, tu sĩ Thánh Tâm Huế cũng được mời gọi trở nên “người bạn đồng hành” cho những ai đang thất vọng, chán nản, và buông xuôi để khơi lại ánh sáng Tin Mừng hy vọng. Hy vọng còn thôi thúc chúng ta bước ra vùng ngoại biên, tìm đến người nghèo, người bị loại trừ, và trao ban yêu thương. “Mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta” (Mt 25,40).

Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II từng nói: “Các con không những phải nhớ và kể lại một lịch sử huy hoàng, mà còn phải kiến tạo một lịch sử vĩ đại nữa! Hãy hướng về tương lai, tới chỗ mà Thánh Thần đang sai các con đi để cùng với các con làm những việc trọng đại” (x. Vita Consecrata, 110). Ước gì từ hôm nay, mỗi tu sĩ Thánh Tâm Huế biến đời mình thành bài ca tạ ơn, canh tân đời sống theo thánh ý Chúa, trở thành chứng nhân Tin Mừng cho muôn dân, và thắp lên niềm hy vọng cho người đương thời. Xin Thánh Tâm Chúa Giêsu – suối nguồn tình yêu – dẫn dắt Hội Dòng bước vào kỷ nguyên ân sủng mới, để từ nơi cố đô thân thương, tình yêu Thánh Tâm Chúa Giêsu tiếp tục được lan tỏa đến tận cùng thế giới.

Tài Liệu Tham Khảo

ĐGH Gioan Phao lô II. Tông huấn Vita Consecrata. Ngày 25 tháng 3 năm 1996. AAS 88    (1996) 377-486.

ĐGH Phanxicô. “Thư Gửi Các Tu Sĩ Nhân Dịp Năm Đời Sống Thánh Hiến.” Ngày 21 tháng 11 năm 2014. Truy cập tại Tông thư của Đức Thánh Cha Phanxicô gửi tất cả các người Thánh hiến nhân dịp cử hành Năm của Đời sống Thánh hiến.

ĐGH Phanxicô. Thông điệp Fratelli Tutti. Ngày 03 tháng 10 năm 2020. Truy cập tại Fratelli tutti (3 October 2020).

 ĐGH Phanxicô. Tông huấn Evangelii Gaudium. Ngày 24 tháng 11 năm 2013. AAS 105 (2013) 1019-1137.

 Hiến Pháp Nội Quy. Dòng Thánh Tâm Huế, 2022.