Ngày 28 tháng 8: Thánh Âu-tinh thành Hippo, Giám mục, Tiến sĩ Hội Thánh

“Con đã yêu Chúa quá muộn, ôi Vẻ Đẹp muôn thuở, luôn mới mẻ, con đã yêu Chúa quá muộn! Chúa ở trong con, nhưng con lại ở ngoài, và chính nơi đó con tìm kiếm Chúa. Trong sự xấu xa của con, con đã đắm mình vào những điều tốt đẹp mà Chúa dựng nên. Chúa ở cùng con, nhưng con lại không ở với Chúa. Các thụ tạo đã giữ con xa lìa Chúa; nhưng nếu chúng không hiện hữu trong Chúa, thì chúng chẳng hề hiện hữu. Chúa đã gọi, Chúa đã kêu to, và đã phá tan sự điếc lác của con. Chúa đã chiếu sáng, đã rực rỡ, và đã xua tan bóng tối nơi con. Chúa đã tỏa hương thơm, con đã hít vào, và giờ đây con khát khao Chúa. Con đã nếm Chúa, và giờ đây con đói khát Chúa nhiều hơn nữa. Chúa đã chạm đến con, và con bừng cháy khát mong bình an của Chúa.” – Trích sách Tự Thuật của Thánh Âu-tinh, quyển X

Suy niệm

Hôm qua, Hội Thánh kính nhớ Thánh Monica, thân mẫu của vị thánh mà hôm nay chúng ta cử hành: Thánh Âu-tinh. Dù cuộc đời gặp nhiều gian truân, Thánh Monica đã chu toàn sứ vụ cao cả của một người vợ và người mẹ. Bà không ngừng cầu nguyện cho gia đình, sống nhân đức đến mức chồng, mẹ chồng, và cả ba người con đều được ơn hoán cải. Trong số đó, chính người con cả, Âu-tinh thành Hippo, đã trở thành một trong những vị đại thánh vĩ đại nhất của Hội Thánh.

Aurelius Augustinus Hipponensis – thường gọi là Thánh Âu-tinh – sinh tại Tagaste (nay thuộc Souk Ahras, Algérie, Bắc Phi). Ngài là con cả trong ba người con. Cha là Patricius, một người ngoại giáo nóng tính và trụy lạc, có chút địa vị trong xã hội nhưng không giàu có. Mẹ là Monica, vốn từng nghiện rượu khi còn trẻ nhưng đã vượt qua, và sống đức tin Công giáo một cách trọn vẹn. Dù chịu nhiều đau khổ vì tính khí và sự ngoại tình của chồng, bà vẫn là mẫu gương của lòng bác ái, và chính những lời cầu nguyện của bà đã đem lại ơn cứu độ cho cả gia đình.

Cha Âu-tinh không cho con cái lãnh nhận phép Rửa, mặc dù Monica nhiều lần khẩn xin. Tuy nhiên, bà đã chăm lo giáo dục con cái trong đức tin và văn hóa. Dù được gieo vào lòng từ thuở nhỏ hạt giống nhận biết Chúa, Âu-tinh thời niên thiếu vẫn mê đắm tội lỗi. Ngài từng thú nhận việc trộm lê cùng bạn bè, không vì đói khát hay ngon ngọt, mà chỉ vì khoái cảm phạm tội: “Con yêu chính sự hư hoại của con. Con yêu sự sai lầm – không phải vì đối tượng của sai lầm, mà vì chính sự sai lầm. Con tìm kiếm chẳng gì khác ngoài sự nhục nhã.”

Vì học giỏi, Âu-tinh được gửi đến Carthage học cao hơn. Ở đó, Ngài sa vào một đời sống trụy lạc, sống chung với một phụ nữ và có một người con ngoài giá thú. Nhưng khi đọc tác phẩm Hortensius của Cicero, nơi ca ngợi sự khôn ngoan, tâm hồn Âu-tinh bừng cháy khát vọng tìm kiếm chân lý. Thế nhưng, Ngài lại nghi ngờ Kinh Thánh, đặc biệt là Cựu Ước, và bị cuốn hút bởi lạc giáo Mani, vốn xem thế giới vật chất là bóng tối và sự dữ. Dù hăng hái theo học, cuối cùng Ngài thất vọng trước sự trống rỗng và thiếu minh triết của giáo phái ấy.

Trở về Tagaste dạy học, rồi lại sang Carthage, sau đó đến Rôma và cuối cùng là Milano, Âu-tinh vẫn thao thức tìm kiếm chân lý. Tại Milano, nhờ gặp Đức Giám mục Ambrosio – một vị mục tử khôn ngoan và can đảm – Âu-tinh học cách hiểu đúng Kinh Thánh. Ambrosio không chỉ là nhà giảng thuyết hùng biện, mà còn là một người bạn, một người cha thiêng liêng đã lắng nghe và nâng đỡ Ngài.

Bước ngoặt xảy đến khi Âu-tinh, trong một khu vườn, nghe tiếng trẻ thơ vang lên: “Hãy cầm lấy mà đọc.” Ngài mở Kinh Thánh và gặp ngay Rm 13,13-14:

“Chúng ta hãy sống cho đoan chính như người sống giữa ban ngày, không chè chén say sưa, không buông tuồng dâm đãng, không cãi cọ ghen tương. Nhưng anh em hãy mặc lấy Chúa Giê-su Ki-tô, và đừng lo lắng thỏa mãn những dục vọng xác thịt.”

Lời này chạm vào tim Ngài, đưa Ngài đến cuộc hoán cải dứt khoát.

Năm 387, trong Đêm Vọng Phục Sinh, Thánh Âu-tinh lãnh nhận phép Rửa cùng người con trai của mình, do chính Thánh Ambrosio ban. Niềm vui hoán cải của Ngài gắn liền với những giọt nước mắt và lời cầu nguyện không ngừng của người mẹ Monica – người qua đời ngay sau đó, trên đường cùng con trở về quê. Câu chuyện về tình mẹ – con ấy được ghi lại trong Tự Thú, như một khúc ca đầy xúc động về tình yêu và ân sủng.

Trở về Tagaste, Âu-tinh lập một cộng đoàn, rồi được dân bầu làm linh mục và sau đó là giám mục thành Hippo. Trong 43 năm sống đời Kitô hữu, Ngài đã trở thành một trong những nhà thần học vĩ đại nhất lịch sử. Các trước tác của Ngài – từ Tự Thú (Confessiones), Thành Đô Thiên Chúa (De Civitate Dei), đến những khảo luận về Ba Ngôi – vẫn còn soi sáng Giáo Hội và thế giới đến hôm nay.

Dù thành Hippo bị tàn phá bởi quân man rợ vào cuối đời Ngài, nhưng không sức mạnh nào có thể xóa nhòa di sản thiêng liêng mà Thánh Âu-tinh để lại. Lời của Ngài vẫn vang vọng: “Lạy Chúa, Chúa đã dựng nên chúng con cho Chúa, và tâm hồn chúng con mãi xao xuyến cho đến khi được nghỉ yên trong Chúa.”

Lời nguyện

Lạy Thánh Âu-tinh, xưa kia ngài là tội nhân được Đức Kitô cứu chuộc. Sau đó, ngài đã hiến dâng trọn vẹn đời mình cho vinh quang Thiên Chúa và phần rỗi các linh hồn. Xin cầu cho con, để con cũng được ơn hoán cải như ngài, biết gạt bỏ mọi quyến luyến phù vân và chỉ tìm kiếm một mình Thiên Chúa.

Lạy Thánh Âu-tinh thành Hippo, xin cầu cho chúng con.

Lạy Chúa Giê-su, con tín thác nơi Ngài.