Sinh ra ở trên đời này, ai cũng muốn được sống vui, sống khỏe, và sống thọ. Sự sống là quà tặng cao quí của Thiên Chúa dành cho con người. Căn bệnh thập tử nhất sinh cho chúng ta thêm một kinh nghiệm vô cùng cao quý về sự sống. (Thập tử nhất sinh có nghĩa là mười phần chết chỉ có một phần sống). Mạng sống của con người quan trọng là thế, nhưng các Thánh Tử Đạo Việt Nam mà chúng ta mừng kính hôm nay, cho chúng ta biết điều cao quí hơn cả mạng sống là tình yêu Chúa. Vì tình yêu Thiên Chúa, các ngài đã từ bỏ tất cả: cuộc sống yên ổn, danh vọng, tiền tài, và mạng sống nữa. Chẳng hạn như thánh Hồ Đình Hy sẵn sàng chịu mất chức trong triều đình vì đức tin. Các ngài chịu đau khổ một thời để rồi được hạnh phúc đời đời với Chúa. Thánh Anê Lê Thị Thành can đảm chịu xa cách gia đình êm ấm với những người con ngoan để chịu khổ hình. Thánh Phêrô Vũ Văn Truật, mới 21 tuổi, đã khẳng khái trả lời các quan khi họ chê ngài dại dột lãng phí tuổi xuân: “Chưa chắc là tôi dại. Ai khôn mới hiến mình cho chân lý, để chiếm hữu hạnh phúc muôn đời.” Thánh Phaolô Đạm nói trước toàn án Nam Định: “Nếu tôi có hai linh hồn, tôi sẽ bán một cái cho ma quỷ để cho các ông vui lòng, nhưng tiếc qua tôi chỉ có một linh hồn, nên tôi không thể bỏ mất.” Vì tình yêu Thiên Chúa nên các ngài sẵn sàng dùng chính mạng sống mình để làm chứng cho đức tin vào Chúa. Thân xác các ngài có bị gôm cùm, xiềng xích, máu chảy đầu rời, nhưng linh hồn các ngài lại được yên nghỉ bên Chúa muôn đời.
Phụng vụ Lời Chúa hôm nay cho chúng ta thấy lựa chọn của các Thánh Tử Đạo Việt Nam cũng phải là lựa chọn của mỗi người Kitô hữu chúng ta hôm nay. Các ngài là những người gắn bó với Đức Giêsu một cách hết sức mật thiết và sâu sắc đến nỗi không gì có thể tách các ngài ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa. Thánh Phaolô xác tín: “Cho dầu là sự chết hay sự sống, thiên thần hay ma vương quỷ lực, hiện tại hay tương lai, hoặc bất cứ sức mạnh nào, trời cao hay vực thẳm, hay bất cứ một loài thọ tạo nào khác, không có gì tách được chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa thể hiện nơi Đức Kitô Giêsu, Chúa chúng ta” (Rm 8, 35-39). Các thánh tử đạo là những người đặt Thiên Chúa và Nước Trời lên trên mọi sự, các ngài sẵn sàng hy sinh tất cả, kể cả mạng sống mình, vì “được lời lãi cả thế gian mà mất mạng sống mình, thì nào có ích gì.”
Trong Tin Mừng của Thánh Luca, Chúa Giêsu mời gọi: “Ai muốn theo Thầy, phải từ bỏ mình vác thập giá mình hằng ngày mà theo.” Từ bỏ mình ở đây là từ bỏ cái tôi ích kỷ, tính nóng nảy, tính ghen tị, và tính hơn thua, để sống cho Chúa, và cho tha nhân, để sống như Thánh Phaolô: “Tôi sống nhưng không còn phải là tôi mà là Đức Kitô sống trong tôi.” Câu chuyện của bà mẹ trong sách Maccabê chứng minh tấm gương anh dũng theo Chúa. Trong niềm trông cậy và tín thác nơi Thiên Chúa, bà mẹ sẵn sàng chịu đau đớn giày vò thân xác, khi chứng kiến cái chết đau thương của 7 người con nội trong một ngày. Người mẹ nào mà chẳng thương con, chẳng xót xa khi thấy con đau yếu, hay gặp phải khó khăn. Bà mẹ trong sách Maccabê cũng không ngoại lệ. Bà thương con nhưng tình yêu của bà không dừng lại ở lợi ích cá nhân mình, bà can đảm khuyến khích từng người con vác thập giá theo Chúa, dù bị tra tấn, bị gông cùm, bị tử hình vì Chúa để làm chứng cho đức tin.
Mừng lễ các Thánh Tử Đạo Việt Nam, chúng ta không chỉ tự hào là con cháu của các ngài, mà quan trọng hơn chúng ta phải tiếp tục sống tinh thần của cha ông ta. Chúng ta sống tinh thần tử đạo trong môi trường hôm nay là làm chứng cho Chúa, cho các giá trị Nước Trời, và cho sự sống thánh giữa đời. Xã hội ngày hôm nay không còn bắt đạo gắt gao, nhưng chúng ta phải đối diện với cách tử đạo mới: những căn bệnh hiểm nghèo, những hiểu lầm trong đời sống vợ chồng, cha mẹ, con cái, hàng xóm láng giềng, những bất công, và những thất bại trong cuộc đời. Có lúc thập giá tử đạo ấy do người khác mang lại, nhưng cũng có lúc thập giá ấy do những thành viên trong gia đình tạo nên, và những lần chúng ta tạo nên thập giá cho tha nhân khi chúng ta sống ích kỷ, thiếu bác ái, thiếu yêu thương, thiếu tôn trọng, và thiếu vị tha.
Mặc dù mỗi thập giá có sức nặng khác nhau, nhưng tất cả được mời gọi vác đi theo Chúa mỗi ngày, đó cũng là hành trình tử đạo. Tử đạo không chỉ trong giây lát, nhưng bằng cả cuộc đời. Các thánh chỉ chọn tử đạo có một lần, còn chúng ta phải chiến đấu bằng cả cuộc đời. Chọn Thiên Chúa trên tiền bạc, chọn tha thứ trên sự thù ghét, chọn sự chia sẻ trên lợi ích cá nhân, và chọn yêu thương trên thù hận. Sống, lựa chọn, và chiến đấu theo các giá trị của Tin Mừng trong đời sống hằng ngày là một cuộc tử đạo liên tục. Sống đạo như thế thật là cao đẹp và anh hùng không kém tử đạo. Noi gương các thánh tử đạo Việt Nam, chúng ta hãy sống trung tín với Chúa, chu toàn các bổn phận đạo đời, chu toàn bổn phận làm người con Chúa, sống mến Chúa yêu người, sống dấn thân phục vụ, sống biết lấy nhu thắng cương, lấy tình thương thắng hận thù, và lấy nhu mì thắng lại kiêu ngạo. “Sống vì yêu không phải là định cư mãi với Chúa trên đỉnh núi Tabor giữa những vinh quang sáng chói, nhưng còn phải trèo lên đỉnh núi Calvê để ôm nhận Thấp giá như một kho tàng.” Đúng như lời quả quyết của Thánh Tertulianô: “Máu các vị tử đạo là hạt giống nảy sinh các Kitô hữu.”
Vinh sơn Pham, CSC
