TRĂM NĂM GIEO HẠT YÊU THƯƠNG

Mừng sinh nhật lần thứ 100 Dòng Thánh Tâm Huế

Paulthem, CSC

Có những vụ mùa chỉ kéo dài dăm ba tháng, cũng có những vụ mùa kéo dài vài ba năm, nhưng cũng có những vụ mùa kéo dài suốt cả một đời người, hay thậm chí cả một thế kỷ. Tròn một trăm năm, Dòng Thánh Tâm Huế đã âm thầm đi qua bao mùa mưa nắng của lịch sử, kiên nhẫn gieo từng hạt giống yêu thương trên mảnh đất quê hương. Và hôm nay, khi ngoảnh nhìn lại chặng đường đã qua, chúng ta chợt nhận ra một cánh đồng mênh mông trổ bông ân sủng, được tưới gội bằng mồ hôi, nước mắt và niềm tín thác bền bỉ của biết bao thế hệ hiến dâng.

Mỗi hành trình đều bắt đầu bằng một hạt giống. Một trăm năm trước, trong một góc nhỏ khiêm tốn của vùng đất Trường An, Huế, những hạt giống đầu tiên được đặt vào lòng đất. Cha Hồ Ngọc Cẩn, người con hiền của Giáo phận Huế cùng với sự dẫn dắt đầy khôn ngoan của Đức Cha Eugène Allys, Đấng Sáng Lập đã bắt đầu gieo những hạt giống đầu tiên ấy. Không phải hạt giống vàng bạc hay danh vọng, nhưng là hạt giống của đức tin, của tình yêu Thánh Tâm Chúa Giêsu. Hạt giống ấy nhỏ bé, yếu ớt, bị vùi lấp trong bao khó khăn của những ngày đầu, thiếu thốn vật chất, hiểu lầm, hoang mang. Nhưng chính trong sự bé nhỏ ấy, hạt giống lại mang trong mình một năng lực kỳ diệu, năng lực của tình yêu Thiên Chúa, Đấng luôn làm cho hạt giống mọc lên âm thầm giữa đêm tối (x. Mc 4,27).

Không ai biết được, từ những buổi cầu nguyện đầu tiên trong căn nhà nhỏ nghèo nàn, từ những giọt mồ hôi và nước mắt của các đấng bậc tiên khởi, Thiên Chúa đã khởi đầu một công trình tuyệt mỹ. Và cũng như người gieo hạt ra đi trong nước mắt, họ đã thực sự “trở về giữa tiếng reo mừng, với tay ôm bó lúa” (x. Tv 126,6). Một trăm năm đó không chỉ là con số, mà là cả một hành trình của bao mùa gieo. Gieo trong tin tưởng, gieo trong nước mắt, gieo trong thinh lặng, và gieo trong niềm vui.

Những thập niên chiến tranh, khi đất nước còn chìm trong khói lửa, tiếng súng hòa lẫn tiếng kinh cầu, Tu Viện Trung Ương có khi trở thành nơi trú ngụ cho người tị nạn, những bàn tay tu sĩ đã trở thành mái che cho trẻ nhỏ mồ côi. Nhiều người ra đi, nhiều người ở lại, nhưng tình yêu vẫn không tắt. Họ vẫn quỳ bên Thánh Tâm Chúa mỗi ngày, cầu nguyện cho hòa bình, và từ lòng nguyện cầu ấy, tình yêu đã được gieo xuống như mưa rơi trên mảnh đất khô cằn.

Có những hạt giống không nảy mầm ngay. Có những việc làm âm thầm chẳng mấy ai biết, những lần dâng hiến không tên, những lời cầu nguyện thinh lặng giữa đêm khuya, … tất cả đều được vùi sâu vào lòng đất thời gian. Nhưng một thế kỷ sau, khi nhìn lại, chúng ta thấy những hạt giống ấy đã hóa thành những cánh đồng tràn đầy sức sống, những thế hệ linh mục, tu sĩ, giáo dân được nuôi dưỡng trong tình yêu Thánh Tâm Chúa Giêsu, những mái trường Thánh Tâm trở thành nơi gieo trồng nhân bản và đức tin cho bao tâm hồn trẻ.

Một trăm năm qua, biết bao trái tim đã đập cùng một nhịp, với nhịp đập của Thánh Tâm Chúa Giêsu. Và chính từ đó, Hội Dòng đã trở thành một cánh đồng yêu thương, nơi mỗi tu sĩ là một người gieo hạt, và mỗi hạt là một câu chuyện của niềm tin. Có những hạt giống chẳng bao giờ nhìn thấy ngày mình nở hoa. Nhưng chính vì hạt dám biến mất trong lòng đất mà hoa mới nở được. Tình yêu cũng vậy, chỉ khi biết tự hiến, biết để cho mình tan ra vì tha nhân, mới có thể sinh hoa kết trái.

Dòng Thánh Tâm Huế suốt một thế kỷ qua đã sống trọn điều ấy, gieo trong thinh lặng và lớn lên trong hy vọng. Những năm tháng gian khó, chiến tranh, thiếu thốn nhân lực, vật lực, tưởng như sẽ dập tắt ngọn lửa hiến trao, nhưng chính trong bóng tối ấy, ánh sáng của Thánh Tâm Chúa Giêsu lại rực sáng hơn. Trong tiếng bom rơi đạn nổ, tiếng chuông nhà nguyện vẫn ngân lên; trong đói khổ, bữa cơm vẫn được chia đôi; trong hiểu lầm, vẫn còn đó những bàn tay nắm lấy nhau cầu nguyện. Chính sự thinh lặng ấy là nền tảng của tình yêu, là thứ tình yêu không phô trương, không tìm vinh quang, nhưng kiên trung như hạt lúa âm thầm mọc lên. Như lời thánh Phaolô nói: “Tình yêu chịu đựng tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả và kiên nhẫn tất cả” (1Cr 13,7). Một trăm năm, tình yêu của Hội Dòng đã minh chứng cho lời ấy, bằng chính nhịp sống hằng ngày, trung tín, phục vụ, cầu nguyện, và dấn thân.

Hôm nay, khi nhìn lại trăm năm đã qua, chúng ta không chỉ thấy công trình vật chất, nhưng thấy hoa trái của tình yêu. Hoa trái ấy là những thế hệ tu sĩ trung thành với ơn gọi, dù trong thinh lặng hay trong sứ vụ. Là những cộng đoàn nhỏ bé ở vùng sâu, vùng xa, nơi các tu sĩ vẫn đều đặn cầu nguyện, dạy học, thăm viếng, chia sẻ từng bữa ăn với người nghèo. Là những lớp học nơi trẻ em được học chữ và được học yêu thương. Là những bệnh nhân được ủi an bởi một bàn tay, một lời cầu nguyện. Là những trái tim được sưởi ấm bởi tình yêu Thánh Tâm Chúa Giêsu. Tất cả đều là hoa trái. Không ồn ào, không rực rỡ, nhưng tươi đẹp bền vững. Giống như cây cải mà Chúa Giêsu nói trong Tin Mừng: “Nó là hạt nhỏ nhất, nhưng khi mọc lên, nó trở thành cây, và chim trời đến nương náu trên cành” (x. Mt 13,32). Dòng Thánh Tâm Huế cũng vậy: nhỏ bé giữa lòng Giáo Hội Việt Nam, nhưng suốt trăm năm qua, đã trở thành chốn nương náu của bao tâm hồn, nơi người trẻ tìm được hướng đi, người đau khổ được ủi an, và người nghèo được đỡ nâng.

Thế kỷ thứ hai của Hội Dòng đang mở ra. Cánh đồng thế giới hôm nay rộng lớn hơn, nhưng cũng khô cằn hơn. Con người có nhiều phương tiện, nhưng thiếu tình người; có nhiều tiếng nói, nhưng ít lắng nghe; có nhiều ước mơ, nhưng lại thiếu niềm hy vọng. Trong bối cảnh ấy, lời mời gọi “gieo hạt yêu thương” lại càng khẩn thiết. Tu sĩ Thánh Tâm hôm nay không chỉ gieo trong lớp học hay nơi nhà nguyện, mà còn được mời gọi gieo vào những “vùng ngoại biên của tâm hồn”. Gieo nơi người trẻ đang lạc hướng, gieo nơi những gia đình rạn vỡ, gieo nơi những người lao động xa quê, và gieo cả nơi môi trường đang kêu cứu. Gieo bằng đời sống cầu nguyện để Thánh Tâm Chúa là nguồn mạch. Gieo bằng sự hiện diện để lòng nhân ái chạm đến con người thật của tha nhân. Và gieo bằng niềm hy vọng để cho những ai gặp gỡ chúng ta đều thấy có một Thiên Chúa vẫn yêu thương họ. Như Đức Thánh Cha Phanxicô nhắc nhở: “Hãy để đời sống của anh em trở thành Tin Mừng sống động, một chứng tá cho lòng thương xót” (x. Misericordiae Vultus, 9-13). Chính đó là sứ mạng mới của Hội Dòng trong thời đại hôm nay, gieo yêu thương như gieo niềm hy vọng.

Người gieo hạt thật sự không sống cho chính mình. Họ ra đi, mang theo túi hạt, để rồi chính tay mình chôn chúng xuống đất. Người tu sĩ Thánh Tâm cũng thế, cuộc đời của họ là một chuỗi những cuộc “ra đi”: ra đi khỏi chính mình, ra đi khỏi vùng an toàn để đến với người khác. Mỗi lời cầu nguyện, mỗi việc hy sinh, mỗi nụ cười hiền lành, mỗi ánh mắt thông cảm, … tất cả là những hạt nhỏ rơi xuống đất đời. Và khi người gieo khuất bóng, những hạt ấy vẫn âm thầm nảy mầm. Đó chính là điều kỳ diệu của đời tu. Sự sinh hoa kết trái không nằm ở thành công, mà ở sự tự hiến. Như Chúa Giêsu đã dạy: “Nếu hạt lúa mì rơi xuống đất mà không chết đi, nó vẫn trơ trọi một mình; nhưng nếu chết đi, nó mới sinh được nhiều bông hạt” (Ga 12,24). Hội Dòng, trong suốt trăm năm, đã sống chính mầu nhiệm ấy: chết đi cho cái tôi, để sống cho tình yêu. Và chính đó là lý do mà Hội Dòng vẫn tồn tại, vẫn trẻ trung, vả vẫn đầy sức sống.

Mừng sinh nhật một trăm năm của Hội Dòng không chỉ là dịp nhìn lại, mà còn là lúc cúi đầu để tạ ơn. Tạ ơn vì bao hồng ân đã tuôn đổ; tạ ơn vì bao người đã đi trước; tạ ơn vì Thiên Chúa vẫn trung tín. Trong bầu khí thiêng liêng của ngày sinh nhật này, chúng ta như nghe thấy lời thì thầm của các đấng bậc cha anh: “Chúng ta đã gieo bằng tình yêu, các con hãy tiếp tục gieo bằng hy vọng”. Câu nói ấy như sợi chỉ đỏ nối liền hai thế kỷ: thế kỷ của quá khứ và thế kỷ của tương lai.

Tạ ơn không chỉ là lời nói, mà là một hành vi sống, sống sao để xứng đáng với di sản được trao, sống sao để mỗi ngày chúng ta lại gieo thêm một hạt yêu thương, dù nhỏ bé, nhưng chân thật. Và tín thác vì hành trình phía trước vẫn còn dài. Không ai biết tương lai sẽ ra sao. Nhưng khi trái tim còn gắn liền với Thánh Tâm Chúa Giêsu, khi bước chân còn hướng về tha nhân, khi bàn tay vẫn mở ra, thì mỗi ngày vẫn là một mùa gieo mới.

Buổi chiều trên đất Huế, tiếng chuông nhà nguyện lại vang. Ánh nắng cuối ngày trải dài trên mái ngói cổ kính của Tu Viện Trung Ương, nơi biết bao lời cầu nguyện đã bay lên trời cao suốt một thế kỷ qua. Dưới ánh vàng ấy, chúng ta thấy những khuôn mặt tu sĩ lặng lẽ bước ra, đôi tay chai sạn vì lao động, đôi mắt rạng rỡ vì bình an. Họ không mang trong mình những chiến tích, mà mang trong tim một niềm tin giản dị, Chúa vẫn đang gieo, và con người vẫn đang được mời gọi tiếp tục gieo.

Cánh đồng của Dòng Thánh Tâm hôm nay không chỉ nằm ở Huế, mà lan rộng khắp nơi trong các trường học, trong giáo xứ, trong những khu dân nghèo, trong từng hành động phục vụ. Ở đâu có một trái tim biết yêu, ở đó có một hạt giống của Thánh Tâm Chúa đang lớn lên. Và có lẽ, khi một ngày kia, thế kỷ thứ hai của Hội Dòng khép lại, người ta sẽ không chỉ nhắc đến công trình, mà nhắc đến những con người, những người đã gieo hạt yêu thương bằng cả cuộc đời mình.

“Trăm năm gieo hạt yêu thương”, đó không phải là câu chuyện khép lại, mà là một khởi đầu mới. Vì tình yêu không bao giờ dừng lại. Cũng như tiếng chuông Thánh Tâm vẫn ngân vang, nhịp tim của Thiên Chúa vẫn đập, và những người con của Ngài vẫn tiếp tục lên đường, ra đi gieo, dù đất có khô, dù mưa có muộn, chúng ta vẫn tin rằng ở nơi nào có tình yêu, ở đó hạt giống sẽ nảy mầm.