Phân định – cửa ngõ của sự thành bại

“Con người có nhiều kế hoạch, nhưng duy chỉ có ý định của Thiên Chúa mới thực hiện” (Cn 19,21).

Thông thường trong cuộc sống, dù ở địa vị, bậc sống hay môi trường nào đi chăng nữa thì mỗi người đều có những chương trình và hoạch định riêng cho mình. Tuy nhiên, những kế hoạch đó có thực hiện được và có được thành toàn hay không lại là một vấn đề. Nếu chúng ta chỉ biết đưa ra kế hoạch mà không có sự phân định tốt xấu, không có sự chuẩn bị cho những tình huống bất ngờ sẽ xảy ra thì e rằng kế hoạch đó khó mà thực thi được. Nhìn sâu xa hơn trong góc độ tin mừng thì những hoạch định của chúng ta có chỉn chu hoặc có cẩn trọng đến cỡ nào mà không ở trong sự quan phòng của Thiên Chúa, không trong ý muốn của Người thì cũng kể là không không vậy. Sách Giáo lý hội thánh công giáo số 303 đã nói rất rõ: Thiên Chúa là Đấng quan phòng chăm sóc mọi sự cách cụ thể và trực tiếp, từ những cái nhỏ nhất đến những biến cố vĩ đại của thế giới và lịch sử. Vì thế, chúng ta phải luôn đặt niềm xác tín cho sự quan phòng đầy yêu thương của Chúa đồng thời xin cho được ơn khôn ngoan để biết phân định mọi sự.

Thánh ý của Thiên Chúa luôn âm thầm theo dõi và đi sát với chúng ta từng giây phút trong cuộc đời “hết mọi ngày đời dành sẵn cho con, đều có ghi trong sổ sách Ngài trước khi ngày đầu của đời con khởi sự” (Tv 139 1-4. 16). Thiên Chúa luôn đi bước trước thổ lộ tình yêu rất đặc biệt của Ngài cho mỗi một thân phận người là chúng ta. Và trong từng biến cố của cuộc đời mỗi người Thiên Chúa luôn đặt để một thông điệp cho chúng ta, chỉ có điều là chúng ta có nhận ra hay không mà thôi. Câu chuyện nổi tiếng cho sự phân định tiếng Chúa và ý Chúa trong Kinh Thánh đó là giâc ngủ đêm của Samuel. Trong sự tĩnh lặng của màn đêm, Samuel nghe thấy có tiếng ai đó gọi tên mình nhưng vì một lẽ cậu còn nhỏ tuổi và vì có lẽ cậu chưa bao giờ dám mơ rằng sẽ có một ngày Đức Chúa đích thân gọi cậu. Cho đến khi thầy cả Eli trong sự khôn ngoan đã giúp cậu phân định được đó là tiếng Chúa gọi mình.

Nhắc đến phân định sự thường người ta sẽ nghĩ ngay đến giới nhà tu vì họ cho rằng giới nhà tu mới cần đến sự phân định để đi đến quyết định có tu hay không. Nhưng thực ra, phân định luôn cần cho mọi người ở mọi nơi và trong mọi việc. Ngay từ lúc chúng ta còn là một em bé ở tuổi khôn khi có khả năng nhận biết cũng đã cần đến sự phân định, đó là sự phân định của phương cách, của chiều kích tự nhiên. Chúng ta cần phải biết phân định thứ gì ăn được và thứ gì không ăn được, cái gì chơi được và cái gì không chơi được…

Phân định theo chiều kích siêu nhiên đòi hỏi chúng ta phải có sự chọn lựa vượt xa trên ý nghĩa thực dụng để đi đến một điều gì đó toàn diện mưu ích cho linh hồn chúng ta. Khi phải đối diện với những sự phân định thiêng liêng này chúng ta cần phải có đời sống cầu nguyện và một đức tin mạnh mẽ vào sự quan phòng của Thiên Chúa vì “chính Thiên Chúa tác động nơi chúng ta để chúng ta quyết chí và hành động theo kế hoạch Người đã đặt ra vì yêu thương” (Pl 2,13).

Vì tên của Thiên Chúa là tình yêu, nên không bao giờ Ngài dùng trái tim yêu thương của Ngài để chơi trò “bịt mắt chốn tìm” với con người. Thế nhưng, Ngài luôn muốn con người cùng cộng tác trong việc đi tìm thánh ý của Ngài. Vì sao vậy? Thưa là bởi vì Ngài muốn chúng ta có một cung cách, một thái độ sống kiên nhẫn, khiêm tốn, kính trọng, yêu mến Ngài trên hết mọi sự. Và cũng bởi vì Ngài muốn chúng ta hiểu rằng tình yêu Ngài ban cho mỗi người là duy nhất theo cách riêng Ngài muốn.

Phân định – cửa ngõ của sự thành bại. Bất kể khi chúng ta thành công hay thất bại thì nguyên nhân trực tiếp của nó là sự chọn lựa và phân định của chúng ta. Nếu chúng ta chọn đúng, phân định rõ ràng và khôn ngoan thì thành công sẽ mở cửa tiếp đón chúng ta. Nếu chúng ta không đủ khôn ngoan để phân định, nhưng cũng không chịu nghe góp ý của ai thì chắc chắn sự thất bại là quà tặng không muốn nhưng chúng ta vẫn phải nhận về. Để có được sự phân định đúng đắn dẫn chúng ta đi trên con đường thành công thì điều tiên quyết là chúng ta phải biết bám lấy Chúa trong đời sống cầu nguyện. Đức Giê su là Chúa Tể càn khôn muôn loài mà khi chọn lựa các tông đồ cho hành trình rao giảng Tin mừng, Ngài đã thức suốt đêm để cầu nguyện xin ơn Chúa Cha soi sáng và ban ơn “ trong những ngày ấy, Đức Giêsu đã đi ra núi, Người thức suốt đêm để cầu nguyện cùng Cha ” (Lc 6,12). Vì vậy, trước một công việc hay một quyết định dù là quan trọng hay bán quan trọng thì chúng ta cũng nên cần có một khoảng thời gian tĩnh lặng bên Thánh Thể Chúa để xin ơn Ngài chiếu dọi ánh sáng quyền uy của Ngài vào tâm trí giúp chúng ta tìm được con đường đúng đắn nhất cho các công việc của mình.

Hãy làm vì Chúa chứ đừng chỉ vì làm công việc của Chúa. Maria đã được chính Chúa khen ngợi cho sự khôn ngoan khi ngồi bên chân Chúa hơn là sự vất vả tất bật của Matta với mấy món đồ ăn. Là những người sống đời thánh hiến, việc ở lặng bên Chúa để lắng nghe tiếng Ngài chỉ dạy càng trở nên cần thiết và quan trọng hơn bất kể một công việc nào. Thế nhưng đáng tiếc thay có quá nhiều linh mục và tu sĩ đã dửng dưng nếu không muốn nói là coi thường sự phân định trong các công việc mục vụ. Quá nhiều ơn gọi đã không còn đủ “sức thiêng liêng” để đi tiếp con đường dâng hiến chỉ vì họ mải mê “đánh bóng” bản thân với những thành công trong sứ vụ mà không để ý đến đó chỉ là những niềm vui tạm bợ. Nhiều lần lặp lại như thế đồng nghĩa với việc vô hình chung chúng ta đánh mất căn tính của người môn đệ Chúa và cứ thế chúng ta tự loại Chúa ra khỏi đời mình lúc nào không hay.

Hãy lấy Chúa làm trung tâm điểm đời sống của mình và lắng nghe tiếng nói thẳm sâu nơi cõi lòng để phân định thiện ác, xấu tốt, đúng sai. “Tôi luôn luôn học tập làm theo ý Chúa. Nhưng ánh sáng này mang lại cho tôi một sinh lực mới, thay đổi tận gốc lối suy nghĩ của tôi, giúp tôi vượt qua những bước gian truân mà hầu như cơ thể không chịu đựng nổi. Từ đây tôi cảm thấy trong lòng tôi ‘một sự bình an mà thế gian không cho được” ( Đức cố Hồng Y Phan-xi-cô Xaviê Nguyễn Văn Thuận).

Các xu hướng của cuộc sống hiện nay như tấm màn hào nhoáng với ánh sáng lung linh dễ làm chúng ta rơi vào tình trạng mờ ảo, mơ hồ. Nó chi phối và làm chúng ta mất nhiều thời gian cho những chọn lựa vô bổ. Vì thế, cùng với lời mời gọi của Đức Thánh Cha trong ý cầu nguyện tháng 7 của năm thánh hy vọng này, chúng ta được mời gọi cùng nhau cầu nguyện để có thể học cách phân định, biết cách lựa chọn lối sống tốt lành và từ chối mọi thứ khiến chúng ta xa rời Đức Kito và tin mừng.

Nguyện xin Thiên Chúa, Đấng giàu lòng thương xót và đầy ắp sự khôn ngoan thắt chặt chúng ta trong tình yêu với Ngài. Xin cho chúng ta biết phân định và biết chọn chỉ duy một mình Chúa làm đích điểm cho cuộc đời mình mà thôi.

Angelo Tran