LỄ MỒNG HAI TẾT: Hiếu Kính Tổ Tiên – Dấu Chỉ Của Tình Yêu và Đức Tin

Hiếu Kính Tổ Tiên – Dấu Chỉ Của Tình Yêu và Đức Tin

TUẤN VŨ, CSC

Hc 44,1.10-15; Ep 6,1-4.18-23; Mt 15,1-6

Hôm nay, ngày Mồng Hai Tết, Giáo Hội Việt Nam mời gọi chúng ta hướng lòng về ông bà, tổ tiên – những người đã trao ban sự sống, dựng xây gia đình và truyền lại đức tin cùng những giá trị tốt đẹp. Đây không chỉ là nét đẹp truyền thống mà còn là cách sống trọn vẹn giới răn: “Hãy thảo kính cha mẹ ngươi” (Xh 20,12; Ep 6,2), một giới răn đi kèm lời hứa: “Để ngươi được hạnh phúc và sống lâu trên mặt đất” (Ep 6,3). Qua ánh sáng Lời Chúa, giáo huấn của Giáo Hội và thực trạng xã hội hôm nay, chúng ta được mời gọi làm mới lòng hiếu thảo trong gia đình.

Các bài đọc hôm nay nhấn mạnh vai trò của tổ tiên như ký ức sống động, người gieo trồng đức tin và giá trị cho các thế hệ sau. Sách Huấn Ca ca ngợi những bậc tổ tiên là “những người nhân đức, công lao của họ không bị lãng quên” (Hc 44,1.10-15). Chúa Giêsu trong Tin Mừng đã phê phán những kẻ giữ luật hình thức nhưng quên bổn phận yêu thương cha mẹ: “Thiên Chúa dạy: Hãy thảo kính cha mẹ… Còn các ngươi, tại sao dựa vào truyền thống các ngươi mà hủy bỏ lời Thiên Chúa?” (Mt 15,3-6). Qua đó, Chúa nhắc nhở rằng lòng hiếu thảo phải được thể hiện qua hành động yêu thương cụ thể.

Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng: “Người cao tuổi không phải là gánh nặng, mà là kho báu quý giá của gia đình và xã hội” (Diễn từ Ngày Thế Giới Ông Bà và Người Cao Tuổi, 2021). Ngài nhắc nhở rằng ông bà, cha mẹ chính là ký ức giúp các thế hệ hiểu về nguồn cội, đồng thời là cầu nối để truyền đạt đức tin và kinh nghiệm sống. Đức Thánh Cha cũng cảnh tỉnh: “Không có ký ức, chúng ta sẽ không có tương lai” (Tông huấn Christus Vivit, số 191).

Trong xã hội hôm nay, lòng hiếu thảo đối mặt với nhiều thách thức. Nhiều người bị cuốn vào công việc, mạng xã hội hoặc quá chú trọng vào vật chất mà quên đi rằng điều cha mẹ cần nhất là tình yêu và sự hiện diện từ con cháu. Đức Thánh Cha nói: “Không có gì đau đớn hơn sự thờ ơ” (Thông điệp Fratelli Tutti, số 75). Ông bà, cha mẹ, dù sống cùng gia đình, đôi khi vẫn cảm thấy cô đơn vì thiếu sự quan tâm chân thành. Cùng với đó, việc cầu nguyện và tưởng nhớ tổ tiên cũng đang dần bị lãng quên trong nhiều gia đình, làm phai nhạt mối dây liên kết giữa các thế hệ.

Để sống hiếu thảo, chúng ta hãy thực hiện những hành động cụ thể: dành thời gian lắng nghe cha mẹ, ông bà, chia sẻ những câu chuyện và ký ức quý giá. Hãy cùng họ cầu nguyện, tham dự Thánh Lễ, vì “cầu nguyện là sợi dây gắn kết các thế hệ trong Đức Tin” (Đức Thánh Cha Phanxicô, Diễn từ Ngày Thế Giới Ông Bà và Người Cao Tuổi, 2023). Việc dâng Thánh lễ, viếng mộ, và cầu nguyện cho người đã khuất là cách bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và nối kết con cháu với di sản tinh thần của tổ tiên.

Một câu chuyện đáng suy ngẫm kể về người cha già nói với con trai: “Ba không cần tiền, chỉ mong mỗi ngày con dành chút thời gian uống với ba một chén trà.” Sự hiện diện nhỏ bé ấy đã làm ấm lòng người cha và gắn kết lại tình cảm gia đình. Điều này nhắc nhở rằng hiếu thảo không cần những hành động lớn lao, mà bắt đầu từ những việc làm đơn giản nhưng chân thành.

Lòng hiếu thảo không chỉ là bổn phận tự nhiên mà còn là con đường dẫn đến phúc lành của Chúa. Khi sống hiếu thảo, chúng ta không chỉ tôn vinh ông bà, tổ tiên mà còn làm sáng danh Chúa qua đời sống yêu thương, gắn kết gia đình. Nguyện xin Chúa giúp chúng ta luôn sống trọn vẹn lòng hiếu thảo, để gia đình trở thành nơi chan hòa tình yêu thương và ân sủng Chúa.