Đức Bênêđictô XVI, thần học gia bàn qùy.

Sẽ không quá bất ngờ, nhưng sự ra đi của Đức Bênêđictô XVI vào một ngày cuối năm cũng đủ làm cho Giáo Hội và thế giới hụt hẫng, đau buồn và cô đơn. Khi lịch sử nhân loại đang chuẩn bị bước sang một trang sử mới, thì cũng là lúc Đức Bênêđictô XVI bước qua một đời sống mới trên Thiên Quốc. Vốn dĩ là thần học gia nổi tiếng, thế nhưng, khi xuất hiện lần đầu tiên (19/4/2005) cũng như lần cuối cùng (11/2/2013) trong trong cương vị Đại Diện Chúa Kitô, Đức Bênêđictô XVI đã nêu rõ bản thân mình chỉ là người thợ khiêm nhường trong vườn nho của Chúa và sẽ ra đi như một kẻ hành hương trong âm thầm cầu nguyện.

Đây sẽ là điều đáng ngạc nhiên với những ai chỉ nhìn Đức Bênêđictô XVI như bậc trí thức thượng thặng của thế giới. Thật vậy, Đức Bênêđictô XVI không chỉ là nhà thần học lỗi lạc trong Giáo Hội Công giáo, nhưng ngài còn được nhìn nhận như một trong những nhà tư tưởng uyên bác có tầm ảnh hưởng lớn trên toàn thế giới. Thế nhưng vị giáo hoàng uyên bác ấy lại luôn chú tâm đến đời sống cầu nguyện và sự thánh thiện, cùng dành tình cảm đặc biệt cho cha thánh Gioan Maria Vianney, vị linh mục dường như hơi “yếu” về mặt học vấn! Bởi lẽ hơn ai hết, Đức Bênêđictô XVI thấy rõ những giới hạn và cả mối hiểm nguy khi nghiên cứu thần học mà thiếu vắng đời sống nội tâm. Khi đó, thần học chỉ còn là một ngành nghiên cứu khoa học thuần túy chứ không có khả năng khơi mạch sự sống đức tin, nhà thần học chỉ còn là chuyên viên nói về Thiên Chúa như một đối tượng khách quan chứ không có khả năng nói với Chúa như một chủ thể trong tương giao sống động. Điều đó được minh chứng khá rõ, khi trong suốt triều đại Giáo hoàng của mình, Đức Bênêđictô XVI hầu như không viết sách thần học, nhưng chỉ viết các thông điệp[1]. Nơi Đức Bênêđictô XVI, chúng ta gặp được mối tương quan liên ngã vị giữa Ngài với Thiên Chúa và đó là cách: “Ngài đã hiến thân cho Giáo Hội, và cho mọi người, bằng những gì cao quý nhất mà ngài có: sự hiểu biết của ngài về Chúa Giêsu, hoa trái của những năm nghiên cứu, đối chiếu thần học và cầu nguyện. Vì Đức Bênêđíctô XVI đã thể hiện nền thần học quỳ gối, và hết thảy chúng ta đều biết điều đó. Và ngài đã đặt sẵn nó dưới một hình thức để người ta có thể tiếp cận với nó hết sức có thể”[2].

Đó là con người của Đức Bênêđictô XVI, thần học gia của bàn quỳ. Còn chúng ta thì sao? Thiết nghĩ, khi thiếu vắng đời sống nội tâm, người tu sĩ có nguy cơ trở thành những “chuyên viên tổ chức sự kiện” chứ không là “chuyên viên hiệp thông”, những “thầy dạy” thay vì là “chứng nhân”, và sẽ không còn khả năng thông truyền sự sống đức tin cho người khác.

Nhớ về Ngài, chúng ta chắc hẳn không thể kể hết ra đây những cống hiến quan trọng của Ngài góp phần thay đổi lịch sử của Giáo Hội và thế giới. Chỉ xin cám ơn Ngài đã nêu tấm gương cho chúng ta noi theo về lòng trung thành tìm kiếm chân lý trong đức tin và tri thức. Xin Ngài tiếp tục cầu nguyện cho chúng ta ơn can đảm để đi đến những vùng “nước sâu” của thực tại hiện hữu dưới cái nhìn của Chúa.

Pet Anh Tài, CSC.

[1] Ba thông điệp: ‘Deus caritas est’ (Thiên Chúa là tình yêu) được ban hành vào năm 2006; ‘Spe salvi’ (Được cứu trong niềm hy vọng) được ban hành vào năm 2007; Thông điệp thứ ba, ‘Caritas in Veritate’ (Bác ái trong Chân lý), được ban hành năm 2009.

[2] http://xuanbichvietnam.net/trangchu/duc-benedicto-xvi-da-the-hien-nen-than-hoc-quy-goi/