Vui thật, vui giả trong đời tu

Đời sống Thánh Hiến là một ân ban của Thiên Chúa cho nhân loại, người sống đời Thánh Hiến là nhân chứng cho một tình yêu trọn vẹn trong Đức Ki-tô. Trên hành trình bước theo Đức Ki-tô (Sequela Christi), có những lúc đầy tràn những niềm vui, hạnh phúc nhưng cũng có khi cô đơn, yếu đuối. Đối với người đang sống trong đời sống Thánh Hiến, tìm được niềm vui trong bậc sống của mình thì mới đem lại bình an đích thực trong tâm hồn. Tuy nhiên, niềm vui đó phải là một niềm vui trong Chúa, niềm vui “Gaudium” chứ không thuần túy chỉ là “laetitia” bên ngoài mà thôi.

Mỗi người chúng ta được mời gọi sống trong niềm vui nói chung, và cách riêng là những người sống đời Thánh Hiến. Họ càng phải lan tỏa niềm vui đó cho mọi người. Trong Tông thư của năm Đời sống Thánh hiến ĐTC Phanxicô nói rằng: “Wherever consecrated people are, there is always joy!..” khi gặp gỡ các chủng sinh tại Rôma Đức Thánh Cha Phanxicô nhắc lại rằng: “Không có sự thánh thiện trong sự buồn sầu”. Vậy, chúng ta muốn nên thánh hãy sống vui.

Nhưng rồi, để phân biệt được niềm vui nào là thật, niềm vui nào là giả đối với một người sống đời sống thánh hiến thì cần phải biện biệt để chúng ta đi tìm.

Niềm vui giả phát xuất từ tình yêu giả tạo, tức là niềm vui mau qua, đây là loại niềm vui ích kỷ, hưởng thụ và chiếm hữu. Niềm vui này được các triết gia hiện sinh vô thần chủ trương sống giây phút hiện tại và hưởng thụ cho chính bản thân mình mà không biết tha nhân. Theo các nhà tâm lý chiều sâu: niềm vui giả phát xuất từ sự “tổn thương” hay sự “bù trừ” để thoả mãn. Niềm vui sẽ không tồn tại mãi mà sẽ đem đến sự đau khổ và diệt vong. Chúng ta thấy căn nguyên của niềm vui này ở chổ mất quân bình, nhưng bản thân người sống đời Thánh hiến lại không hề nhận ra được. Theo nguyên lí “mặt nạ” của Card Jung thì đó là đang che lấp cái bản ngã của mình.

Ngày nay, người ta sẽ không còn lạ với một người sống đời Thánh Hiến mà ngày nào cũng đăng hình, video, những câu chuyện “drama” nào đó để cho “bàn dân thiên hạ” biết về mình, về thành quả và hoạt động mà mình làm được. Có lẽ đối với những người này một ngày không đăng gì lên là cảm thấy thiếu thốn, mất đi các tương quan, khó chịu. “Sống ảo” nhờ các nút like. Ở đây chúng ta không bàn đến ý hướng tốt để truyền giáo, hay những trang chính thức của một tổ chức. (dĩ nhiên, không loại trừ lấy lí do này để làm bình phông cho mình). Sâu xa của vấn đề chính là sự khoe khoang ẩn dấu dưới lốt hoạt động. Niềm vui này cũng chỉ thoáng qua vì không gian ảo cũng là con dao hai lưỡi mà nếu không cẩn thận thì sẽ ảnh hưởng đến đời sống Thánh Hiến của mình.

Mặt khác, có người tìm đến tiền tài, vật chất. Họ luôn tìm dùng những thứ mới nhất, hàng hiệu, thời thượng nhất. Những người này ngụy biện rằng: Phải dùng những thứ tốt nhất, mới nhất thì được lâu và ít bị hư hỏng. Sâu xa của lời ngụy biện là thể hiện đẳng cấp, bám víu vật chất. Tuy nhiên, họ cố ý không nhận ra, biết bao người đang đói rách, tìm miếng ăn qua ngày, ốm không tiền thuốc, người thân mất không áo quan…vẫn còn đầy trong xã hội. Mà đời sống Thánh Hiến không gì khác ngoài đem tình Chúa đến cho người nghèo. Như thế có là một câu hỏi chất vấn trong tâm hồn hay không? Bởi vì cái “vui” trong tiền của là thứ vui “laetitia” niềm vui bên ngoài mà thôi, chỉ thoáng qua, nhất thời và như cái bụng không đáy. Còn có người bước vào đời sống thánh hiến như một phương tiện để tiến thân: cám dỗ về tri thức, quyền lực, danh vọng, tình yêu…niềm vui này mang tính “bù trừ” để khỏa lấp những vấn đề bản thân.

Niềm vui thật có nguồn gốc từ những điều tốt đẹp và hạnh phúc chân thật. Đây là loại niềm vui mà thánh Tôma gọi là quà của Thiên Chúa ban tặng cho con người để sống hạnh phúc trong tâm tình biết ơn. Bởi vì niềm vui này phát xuất từ Thiên Chúa, nguyên Đức Thánh Cha Biển Đức XVI khẳng định: “Những gì đem lại cho chúng ta niềm vui đích thực, dù là niềm vui nhỏ bé hằng ngày hay niềm vui lớn lao trong đời, tất cả đều bắt nguồn từ Thiên Chúa”.

Niềm vui chân thật là “niềm vui” ở bên trong “Gaudium” mới mang lại hạnh phúc lâu dài cho người sống đời Thánh Hiến: Vui với những giây phút hạnh phúc bên những người thân trong gia đình, vui với những người bạn tri kỷ và vui với những người đồng tu được chia sẻ với nhau trong huynh đệ. Vịnh gia nói rằng : “Ngọt ngào tốt đẹp lắm thay, anh em được sống vui vầy bên nhau” (Tv 132). Khi hoạt động thành công thì hãy có Niềm vui trong thinh lặng nội tâm mà theo Hồng y Robert Sarah là được trở nên đồng hình đồng dạng với Đức Ki-tô. Vui vì làm cho một người trở về với Chúa, cảm nhận được tình Chúa: “Trên trời cũng thế, ai nấy sẽ vui mừng vì một người tội lỗi ăn năn sám hối” (x. Lc 15: 7). Bởi vì “Hữu xạ tự nhiên hương” việc tốt, việc lành thánh thiện thì tự nó tỏa hương: Như hương thơm của cha thánh Vianey, chị Têrêsa… “Vui thật” chỉ có được khi người sống đời thánh hiến bình an nội tâm, hạnh phúc đích thực vì đã đi đúng ơn gọi của mình và xác định được mục tiêu các hoạt động của mình là tôn vinh Thiên Chúa. Thánh Tôma Aquinô cũng có cảm nghiệm như Vịnh Gia, ngài nói : Niềm vui đích thực là chính Thiên Chúa (Sermo 171,1: ML 38,993). Cho dù đời sống cộng đoàn nhiều lúc hiểu nhầm, đụng độ nhưng niềm vui sâu xa sẽ không bị mất đi.

Niềm vui thật đôi khi bình dị đến lạ thường, chỉ một nụ cười với anh chị em trong cộng đoàn cũng đủ sưởi ấm tình huynh đệ. Một lời động viên chân thành đến người anh em đang gặp khó khăn cũng đủ để làm nguôi ngoai cơn đau khổ, đó là lời thánh Phao-lô nói: “Vui với người vui, khóc với người khóc” (Rm 12,15).

Mỗi người sinh ra trên cõi đời đều được mời gọi sống hạnh phúc, sống vui. Cách riêng là những người sống đời sống Thánh hiến. Họ được mời gọi cách đặc biệt để đem niềm vui đích thực là “Tin Mừng” cho mọi người, chứ không phải là niềm vui giả tạo chóng qua ở đời này. Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Phải làm sao cho chính cuộc đời của anh chị em trở thành tiếng nói, cuộc đời chiếu tỏa niềm vui và vẻ đẹp của việc sống Tin Mừng và của việc đi theo Đức Kitô” (TH, II.1). Ước mong rằng mỗi người sống đời Thánh Hiến là một bản tình ca Giêsu đem niềm vui đích thực cho thế giới đang bị nỗi buồn vây bủa: chiến tranh, dịch bệnh, khủng bố, đói nghèo…từ đó mỗi tâm hồn đều tìm được viên mãn cho đời mình.