Hình ảnh con rồng trong Huy Hiệu Dòng Thánh Tâm Huế

Gần đây có nhiều anh chị em gửi thắc mắc về hình ảnh con rồng trên huy hiệu của Dòng Thánh Tâm Huế. Nhiều người cho rằng theo Thánh Kinh con rồng là biểu tượng sự xấu và sự dữ tại sao Dòng Thánh Tâm Huế lại dùng trên huy hiệu của mình. Có người lại cho rằng rồng là biểu tượng thiên về Phật Giáo nên không thích hợp sử dụng trong huy hiệu của một Hội Dòng Công Giáo.

Trước khi trình bày quan điểm của mình và trả lời cho những người đặt vấn đề, xin anh chị em lưu ý một vài điều là:

1/ Dòng Thánh Tâm Huế là một Hội Dòng Công Giáo bản địa, khai sinh tại Huế, Việt Nam.

2/ Huy hiệu của Dòng Thánh Tâm Huế đã có từ khi khai sinh Dòng, đến nay đã gần 100 năm.

3/ Đã qua gần 1 thế kỷ, biết bao các Giám Mục, linh mục và nam nữ tu sĩ đã thấy huy hiệu Dòng Thánh Tâm Huế mà không ai thắc mắc gì cả, không lẽ họ không nhận ra được như anh chị em? Tòa thánh cũng đã phê chuẩn không lẽ tòa thánh không biết Kinh Thánh?

Hôm nay, có một số anh chị em đặt vấn đề, nên bài viết này xin cố gắng trả lời đầy đủ nhưng vắn gọn để anh chị em khỏi băn khoăn và suy nghĩ về vấn đề này nữa.

Trước tiên, tôi đồng ý với ý kiến của anh chị em rằng theo Thánh Kinh, con rồng là một quái vật, là biểu trưng sức mạnh của ma quỷ. Điều này đã được phân tích nhiều và chắc chắn anh chị em cũng đã đọc nên mới thắc mắc. Vì thế nên xin không nhắc lại khỏi dài dòng.

Tuy nhiên, hình ảnh con rồng trong văn hóa Á Đông lại là một hình tượng tốt. Rồng trong văn hóa Việt Nam (không phải là riêng Phật Giáo) là loài vật tưởng tượng, mình dài như rắn, có chân, có mào, có sừng, biết bay, và là biểu tượng cao qúi thiêng liêng. Nó đứng đầu tứ linh là: Long, Lân, Qui (Rùa) và Phượng.

Theo truyền thống văn hóa, người Việt Nam nhận mình là con rồng cháu tiên theo sự tích Lạc Long Quân và Âu Cơ, vì vậy người Việt tự hào mình là dòng giống rồng tiên, dòng giống cao cả, oai phong, dũng cảm. Ngày xưa hình ảnh con rồng hiện diện trong các đình, chùa, đền, miếu, am, tháp, lăng tẩm và cung điện các vua. Ngày nay cũng có con rồng tại các khu vui chơi, nhà văn hóa, công viên, tiệm tạp hóa, cho đến các nhà hàng hiện đại, và cao ốc chọc trời…. Con rồng hiện diện trong văn học, trong nghệ thuật điêu khắc, chạm trổ, tranh ảnh. Nhiều địa danh ở Việt Nam mang tên con rồng như bến Hàm Rồng, vịnh Hạ Long, kinh thành Thăng Long… và các công trình kiến trúc như cầu Long Biên, cầu Hàm Rồng…

Vì vậy có thể kết luận, đối với tâm thức người Việt chúng ta, rồng là biểu tượng của sự cao quý, tốt đẹp.

Như thế, chúng ta thấy tồn tại hai lập trường đối lập giữa văn hóa Việt Nam và quan điểm Kinh Thánh về hình ảnh con rồng. Vậy rốt cuộc là rồng tốt hay xấu?

Thưa rồng không có thật, nó chỉ là hình ảnh biểu trưng và được sử dụng tùy theo văn hóa mà thôi. Còn tốt hay xấu là do ý định mà người viết người nói chỉ định đến.

Tại sao Kinh Thánh lại dùng hình con rồng để nói về sự dữ?

Chúng ta biết Kinh Thánh không phải là pho sách do các thiên thần viết ra hay từ trên trời rơi xuống, mà là những cuốn sách được các tác giả là loài người viết ra dưới sự linh hứng của Thiên Chúa. Mà sự linh hứng ở đây không phải là kiểu đọc cho thư ký chép hay kiểu biến tác giả thành cái máy in rồi Chúa bảo sao thì viết vậy. Không, Chúa để cho tác giả viết theo khả năng của mình để trình bày về những điều Chúa mạc khải. Vì thế khi các tác giả kinh thánh muốn trình bày cho dân hiểu, họ phải dùng những lối nói, những hình ảnh nào để dân có thể hiểu và đón nhận được ý muốn viết ra. (Nên học về sự hình thành thánh kinh, sự linh hứng cho các tác giả Thánh Kinh.) Nói cách khác, kinh thánh cũng được trình bày theo kiểu thức văn chương và chịu ảnh hưởng của những nét văn hóa nơi mà Kinh Thánh được hình thành.

Vấn đề là khi cần dùng diến tả một thế lực hung dữ và tàn ác thì các tác giả đã lấy hình ảnh con rồng để biểu trưng. Có lẽ vì đối với dân vùng lưỡng hà – khu vực dân Israel sống và các nước lân cận – thì biểu tượng về con rồng trong văn hóa của họ đã xác định là xấu. Trong thần thoại Phênêkia, ‘con rồng biển’ /lêviathan/ là giống thuỷ quái thời sơ khai hỗn mang, người bình dân của họ tin rằng, khi con quái vật trùng dương ấy thức giấc, nó phá tan trật tự hiện có trong vũ trụ. Con rồng biển này rất hung hãn, loài người không ai có thể làm gì được nó, cũng không thể dùng mồi mà dụ được nó, lại càng không thể dùng dây mà trói buộc được nó….

Như thế có thể nói rồng là hình ảnh tượng trưng, là cách diễn tả của văn khải huyền để nói về những thế lực hung dữ tàn ác cực lớn mà hoàn cảnh và thời cuộc không cho phép ai có thể chỉ tận tên tận mặt đích xác được.

Tại sao lại dùng hình ảnh con rồng trên huy hiệu Dòng Thánh Tâm Huế ?

Đối với người Việt Nam, rồng không phải là biểu trưng xấu như cách diễn tả của tác giả Thánh Kinh. Với những thế lực xấu và ma quỷ, người Việt Nam dùng những hình tượng khác chứ không dùng con rồng.

Hơn nữa, Dòng Thánh Tâm Huế là một hội dòng Việt Nam, khai sinh tại Huế, đất của Vua Chúa và kinh kỳ. Hơn nữa mục đích của Dòng là hướng đến phục vụ Giáo hội Việt Nam, nên các tu sĩ linh mục Thánh Tâm có sứ mạng đem Chúa vào văn hóa Việt Nam và cho dân Việt Nam. Việc sử dụng hình ảnh con rồng để diễn tả chính mình là muốn khẳng định Dòng Thánh Tâm Huế là dân Việt Nam, cao quý, mạnh mẽ và một ước muốn luôn vươn lên.

Sử dụng hình ảnh con rồng cũng là một hình thức rửa tội cho các biểu tượng văn hóa. Rồng không có thật mà chỉ là biểu tượng. Văn hóa chúng ta cho rằng rồng biểu trưng cho sự tốt lành, vậy chúng ta có lý do gì không dùng nó để chỉ sự tốt lành? Giả sử nếu rồng có thật chẳng nữa thì cũng là một loài thụ tạo do Chúa dựng nên, chẳng có gì mà Chúa đã dựng nên lại không tốt đẹp cả.

Nếu chúng ta cứ khăng khăng theo quan điểm kinh thánh để kết luận rồng là ma quỷ, là sự dữ thì trước tiên chúng ta đã thiếu hiểu biết đầy đủ về Kinh Thánh. Và nếu vậy thì Giáo hội truyền giáo đến Việt Nam làm gì? Dân này là con rồng cháu tiên mà! Chúng ta cũng là dòng giống ma quỷ hay sao? Không. Chúng ta là con cái Thiên Chúa cơ mà!

Vậy việc Dòng Thánh Tâm lấy hình ảnh con rồng để nói lên ước vọng vươn lên của chính mình, đem ngọn đuốc niềm tin thắp sáng tin mừng cho địa cầu, đặc biệt cho Việt Nam là một hình ảnh hội nhập văn hóa, rất ý nghĩa, rất sâu sắc và rất Việt Nam. Những ai đã học hỏi đúng đắn về Kinh Thánh và có hiểu biết về văn hóa đều dễ hiểu được điều này.

Tác giả bài viết: Tu sĩ Lm. Vinh Sơn Trần Văn Duy, CSC

Nguồn tin: Dòng Thánh Tâm Huế

Bài viết liên quan

Ý Nghĩa Của Từ CHRISTMAS & XMAS

Lướt qua Internet, chúng ta thấy từ quảng cáo ngày lễ đến thiệp Giáng sinh...

Giáng Sinh Là Một Ngày Lễ Holyday hay Holiday?

Trong dịp lễ Giáng Sinh, những tấm thiệp được gửi đi tới những người thân...

Hình ảnh con rồng trong Huy Hiệu Dòng Thánh Tâm Huế

Gần đây có nhiều thắc mắc về hình ảnh con rồng trên huy hiệu của...

Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội Mẹ Maria có trong Kinh Thánh không?

Việc sùng kính Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội Mẹ Maria có thể được bắt...

Tiếp tục đứng sau khi hát long trọng ba lần ALLELUIA

TIẾP TỤC ĐỨNG SAU KHI HÁT LONG TRỌNG BA LẦN ALLELUIA Lm. Giuse Phạm Đình...

Tìm hiểu mũ Galero trên huy hiệu của giám mục

Vào thời Trung cổ, một truyền thống lâu đời đã có trong Giáo Hội, khi...